فاطمه سیفی

یکی از کسب های حرام، غشّ (تقلّب) در معامله است؛ یعنی انسان عیب جنسی را که می خواهد بفروشد، پنهان ساخته و به صورت یک جنس خوب به مشتری عرضه کند. یا عیب پولی را که می خواهد به طرف بدهد، مخفی کند و در قالب یک چیز درست و صحیح ارائه دهد. این، از مصادیق کسب حرام محسوب می گردد. اسلام، غشّ و تقلّب در معامله را حرام دانسته و به شدت از آن نهی کرده است. در رساله های عملیه نیز همه علما به حرمت این معامله فتوا داده اند. امام راحل در تحریر الوسیله آن را حرام دانسته اند. به هر حال تردیدی در حرمتش نیست. فقها هم در کتاب های خود گفته اند که غشّ یعنی انسان عیب جنس خود را بپوشاند و به صورت جنس خوب عرضه بدارد، که مصداق هایش را خودتان می توانید پیدا کنید. یکی از مصادیق هم در روایتی که بیان شد، آب داخل کردن در شیر بود. یا مثلاً اگر در روغن حیوانی مقداری روغن نباتی، یا دنبه آب کرده بریزد و بعد به نام روغن حیوانی بفروشد، یا سیب زمینی را داخلِ روغن کند و به اسم روغن بفروشد، یا فرش پاره شده را کاملاً رفو کند و به مشتری ارائه دهد و عیبش را نگوید، یا جنسِ معیوب را طوری درست کند که خریدار خیال کند بی عیب است و… اینها هم از غلّ و غشّ و تقلّب و حرام است. یا عیب پارچه معیوب را در کارخانه یا مغازه اش برطرف و رفو کند و در قالب پارچه سالم عرضه می دارد، یا در جعبه های پرتقال و سیب و خرما جنس بد را زیر خوب می چینند که وقتی انسان در نگاه نخست، ظاهر آن ها را زیبا و خوب می بیند، اما وقتی زیرشان را بررسی می کند، می فهمد معیوب است.

جامعه قرآنی، بر بنیاد خانواده و نقش آن نهاده شده است. از این رو به خانواده به عنوان مرکز توجه احکام، حقوق، آداب و اخلاق، اهتمام ویژه ای مبذول داشته و نقش و جایگاه آن را با آموزه ها و دستورهای متعدد، تحکیم بخشیده است. برای اینکه خانواده بتواند در مسیر ایجاد حیات طیبه حرکت کند، آیات بسیاری آورده شده است. بهره گیری از این آیات و عمل مطابق با آن می تواند سبک زندگی خانواده را به معنای واقعی اسلامی نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه خانواده در سبک زندگی اسلامی و ایجاد حیات طیبه از منظر قرآن کریم انجام شده است. بدین منظور، با استفاده از روش توصیفى تحلیلى، آیات مربوط استخراج و مورد تحلیل قرار گرفت. در این تحقیق به اهمیت و جایگاه خانواده در قرآن کریم اشاره شده و در ادامه شاخص های سبک زندگی اسلامی در خانواده در ابعاد دینی و اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی و عقلانی معرفی شده است. همچنین عوامل آسیب زایی نیز که مانع از تحقق سبک زندگی اسلامی در خانواده می شود را از دو جنبه مادی و روانی مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. و در پایان آثار و ثمرات حیات طیبه را معرفی کرده است. نتایج پژوهش نشان مى دهد که قرآن کریم مؤلفه هایی را جهت ایجاد حیات طیبه معرفی نموده که تقویت نکات مثبت و سازنده و رفع آسیب هایی که مانع از تحقق سبک زندگی اسلامی در خانواده می شود، ما را به هدف نهایی و عالی که همان قرب الهی است، رهنمون خواهد ساخت.

در پژوهش حاضر با روش تحلیل اَسنادی، اهداف، اصول و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه امام حسین7بررسی شده است. جامعه آماری، همه منابع دست اوّل (آثار مربوط و منتسب به حضرت سیدالشهداء7) و منابع دست دوم یعنی منابع غنی اسلامی و احادیث و روایات و اقوال منقول از آن حضرت است که در کتاب ها، پایان نامه ها، نشریات و پژوهش های مرتبط با موضوع موجود بوده است. نمونه گیری به شیوه هدفمند انجام شده و استفاده از منابع یادشده نیز برهمین اساس بوده است. همچنین ابزار پژوهش فیش برداری بوده و یافته های حاصل از پژوهش تحلیل شده اند که عمده ترین نتایج این تحلیل عبارت اند از: 1. اهداف تربیت اخلاقی از منظر امام حسین7شامل سه هدف: رضای الهی، احیای حقیقت وجودی انسان و احیای معاد و روز حساب است؛ 2. اصول تربیت اخلاقی از منظر امام حسین7شامل هشت اصل مروّت، زهد، محبت، اخلاص و خدامحوری، حرّیت، کرامت، عزت و تحذیر و ترغیب است؛ 3. روش های تربیت اخلاقی از منظر امام حسین7شامل بیست و سه روش است که براساس اهداف و اصول به دست آمده، به تفکیک، استخراج و ارائه شده است؛

ولایت یکی از ارکان اصلی و آموزه های اساسی دین مبین اسلام و به تعبیر دقیق تر، اصلی ترین و اساسی ترین آموزة آن است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی مؤلّفه های ولایت مداری و عوامل مؤثّر بر تحکیم آن بر مبنای آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) است. بخش های مختلف این تحقیق شامل دلایل اهمیّت ولایت مداری، مؤلّفه های ولایت مداری، عوامل مؤثّر در تحکیم ولایت مداری، آثار روحی و معنوی ولایت مداری و پیامدهای زیانبار تکذیب و مخالفت با ولایت می باشد که در این تحقیق، با استناد به آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتیجة تحقیق نشان می دهد که آموزه های اسلامی، زمانی معنای واقعی به خود می گیرد که در چارچوب ولایت و در محور و مدار آن تحقّق یابد. شرط پذیرش اعمال، ولایت مداری است و هر کس که به ولایت نزدیکتر شود و در ولایت مداری استوارتر گردد، بهرة بیشتری از چشمه های معنوی خواهد برد.

عملکردخانواده به عنوان واحد اجتماعی، نقش انکارناپذیری در برقراری نحوة تعامل ها و واکنش های اجتماعی داشته و عملکرد سالم و سازنده، ضامن سلامت و نشاط جامعه خواهد بود. فرد، تحت تأثیر روابط سالم حاکم بر خانواده، شیوه های ارتباط پذیری و تعامل های سازنده با جامعه را یاد می گیرد. بر عکس، هرچه خانواده دارای عملکرد بد و آشفته باشد به همان نسبت سلامت آن جامعه بیشتر تهدید می شود. هدف اساسی مقالة حاضر بررسی موانع و راهکارهای تحکیم نهاد خانواده از منظر سیره و آموزه های رضوی بوده که به روش توصیفی و از نوع تحلیل اسنادی انجام شده است. در این ارتباط کلیة اطلاعات و منابع مربوط به موضوع گردآوری شده و به شیوة کیفی به ارائةیافته های پژوهشی پرداخته شده است. نتیجة بررسی نشان می دهد که پایبندی به آموزه های دینی و عمل به سیره و اندیشه های معصومین (ع) سد محکمی در برابر موانع تحکیم نهاد خانواده خواهد بود. برای تحکیم روابط میان اعضای خانواده باید با ایجاد فضایی عاطفی و با درک نیازها و خواسته های مشروع طرفین اقدام کرد. عمل به آموزه های دین مبین اسلام به ویژه سیره و آموزه های امام رضا (ع) به طور مستقیم رفتارهای فردی را کنترل می کند و به طور غیرمستقیم از طریق بهبود روابط بین اعضای خانواده، موجب استحکام بیشتر نهاد خانواده می شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش اخلاق اسلامی در رساندن انسان به کمال است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل اسنادی است. جامعهٴ تحقیق، شامل منابع دست اول (قرآن کریم و آثار مربوط و منتسب به پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) و دیگر بزرگان دینی) و منابع دست دوم (آثار برآمده از منابع غنی اسلامی) است که در کتاب ها، نشریات، پایان نامه ها، سایت های اینترنتی مذهبی و پژوهش ها و تحقیقات مرتبط با موضوع این تحقیق می باشد. نمونه گیری به شیوهٴ هدفمند انجام شده و بر این اساس، از منابع مرتبط با موضوع تحقیق، استفاده گردیده است. ابزار پژوهش نیز فیش برداری بوده است. در این تحقیق، به این مسائل پاسخ داده شده است: 1 اهمیت و جایگاه اخلاق در اسلام چگونه است؟ 2 نقش اخلاق در زندگی فردی و اجتماعی از منظر قرآن کریم و معصومان(ع) چیست؟ 3 انگیزه های دستیابی افراد به کمال کدام است؟ 4 اصول و روش های اخلاقی در رساندن انسان به کمال از دیدگاه قرآن کریم و معصومان(ع) کدام است؟ نتایج تحقیق نشان می دهد روش های اخلاقی ای که قرآن کریم و پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) ذکر کرده اند ، مسیر رسیدن انسان به کمال را روشن کرده است که با عمل به آن ها می توان به کمال حقیقی، دست یافت. در پایان نیز پیشنهادهایی برای کاربردی نمودن این تحقیق بیان شده است.