توحید علیزاده حسین حاجلو

امروزه بیشتر سازمان ها برای افزایش توانمندی ها، رشد و بقای بلند مدت و کاهش ریسک عملیات خود نیازمند تدوین برنامه ریزی استراتژیک می باشند. این برنامه ها ارتباط مستقیمی با سیاست ها، اهداف، ماموریت ها، اندازه، پویایی، درجه پیچیدگی و ساختار سازمان دارد. ازاین رو برنامه ریزی استراتژیک با نگاه به آن عوامل تعیین می گردد.در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از فنون برنامه ریزی استراتژیک، عوامل داخلی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل خارجی (فرصت ها و تهدیدها)، اهداف بلند مدت سازمان شیلات ایران شناسایی شده و برای دستیابی به این اهداف استراتژی های مناسب تدوین و پیشنهاد شود. در این راستا جهت تدوین برنامه استراتژیک سازمان شیلات، سوالاتی مطرح شده و براساس تحلیلهای انجام شده، مدلی جهت پاسخ گویی به سوالات با هدف تدوین برنامه ریزی استراتژیک سازمان ارایه شده است.

مقدمه: سرمایه فکری یا دارایی فکری یکی از مهم ترین منابعی است که امروزه در اختیار شرکت ها قرار دارد: قابلیت یادگیری سازمانی، توانایی ایجاد، فراگیری و انتقال دانش است که به عنوان توانایی سازمان ها در فرایند یادگیری تعریف می شود. روش ها: تحقیق حاضر به بررسی رابطه سرمایه فکری، یادگیری سازمانی با عملکرد نوآورانه و اثر آن بر عملکرد سازمانی در شرکت های داروسازی استان تهران پرداخته است. و همچنین یادگیری سازمانی به عنوان متغیر واسطه گری در ارتباط با سرمایه فکری و عملکرد نوآورانه مورد مطالعه قرار گرفته است. در این تحقیق 66 نفر از مدیران و کارشناسان خبره شرکت های داروسازی استان تهران به عنوان نمونه انتخاب شدند و داده ها به وسیله پرسشنامه جمع آوری و به کمک نرم افزار Smart PLS3 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که سرمایه فکری بر یادگیری سازمانی مؤثر بوده و از آن پشتیبانی کرده، همچنین اثر سرمایه فکری بر عملکرد نوآورانه رد شده است. یادگیری سازمانی روی عملکرد نوآورانه مؤثر بوده و نقش واسطه گری یادگیری سازمانی رد شده است. عملکرد نوآورانه نیز در عملکرد سازمانی مؤثر بوده است. در نهایت نتایج بیانگر مناسب بودن مدل می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهدکه مدیران شرکت های دارو ساز به صورت روزافزون به وجود سرمایه فکری توجه کنند که نتیجه چنین توجهی باعث می شود تا کارکنان با انگیزه و انسجام بیشتری به جذب و مبادله دانش و اطلاعات بین اعضای سازمانی مشغول شوند و با دید جامعی که نسبت به چالش های محیطی پیدا می کنند، با توسعه محصولات جدید در جهت سودآوری سازمانی بیش از پیش موثر واقع شوند.

مدیران سازمان ها در محیط های کاملا متلاطم امروزی مجبورند با توجه به وجود رقبای متعدد و تغییرات شتابان آن، عوامل محیطی را که باعث رقابت در محیط نامطمئن خواهد شد شناسایی نمایند، لذا برنامه ریزی استراتژیک، به منزله ی یک ابزار مفید و قدرتمند برای رسیدن به اهداف سازمانی مطرح است. هدف از پژوهش حاضر شناسایی و تبیین عوامل موثر رقابتی در جایگاه یابی استراتژیک صنعت پوشاک می باشد.  روش پژوهش، ترکیبی(کیفی- کمّی) است. در بخش کیفی از تکنیک دلفی استفاده شده است. نمونه خبرگان این پژوهش متشکل از 15 نفر از افراد خبره صنعت پوشاک در استان تهران می باشند که به صورت آگاهانه انتخاب شده است.  در بخش کمّی، جامعه آماری متشکل از کلیه صاحبان کسب وکارها و فروشندگان پوشاک در استان تهران بودند که برحسب جدول مورگان، 385 نفر به صورت تصادفی در دسترس، حجم نمونه انتخاب شدند. گردآوری داده های کمّی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و تحلیل داده های کمی، با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری (نرم افزارPLS software 2.0) و نرم افزار آماری SPSS 26 انجام شد.مدل نهایی از مقوله عوامل سازمانی، عوامل مشتری، توان رقابت، عوامل زمینه ای، عوامل تسهیل کننده، راهبردها و پیامدها تشکیل شد. نتایج حاکی از آن است که با استفاده از خط مشی های صحیح جایگاه یابی ضمن ارتقاء جایگاه در بازار و در صورت اتخاذ راهبردهای تمایز، رهبری هزینه و تمرکز، پیامدهایی چون جایگاه یابی استراتژیک، افزایش سهم نسبی بازار و رشد و سود آوری ممکن می گردد. بر اساس نتایج، پیامدهای ارتباط این متغیرها و مولفه های آنان که اولویت بندی شدند، جایگاه یابی استراتژیک در بازار پوشاک ایران خواهد بود، این امر رشد سهم بازار و سودآوری را به همراه خواهد داشت. بر این اساس و با ایجاد جایگاه مناسب برند در صنعت پوشاک که امروزه در حال رقابت با برندهای خارجی نیز می باشد، می توان با استفاده از خط مشی های صحیح جایگاه یابی ضمن ارتقاء جایگاه در بازار، شرایط رقابتی مناسبی را ایجاد کرد.