رضوان اجاقی

مقدمه: مهارت، دانش و بهره وری انسان ها از جمله عوامل مهمی هستند که در موفقیت سازمان ها و مراکز بهداشت و درمان نقش اساسی دارند و مدیریت کیفیت فراگیر نیز به عنوان نوعی سیستم مدیریتی توجه ویژه ای به آن دارد. از طرفی دانش به عنوان منبعی برای بقای سازمان ها ضروری است و برای اجرای مدیریت دانش به یک بازه ی زمانی به نسبت طولانی، فراهم سازی بسترهای فکری و فرهنگی، مهارتی و آموزشی، کانون های دانشی و تکنولوژیکی نیاز است. مقاله ی حاضر درصدد تعیین رابطه ی مدیریت کیفیت فراگیر و مدیریت دانش از دیدگاه اعضای هیأت علمی دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بود. روش بررسی: پژوهش توصیفی، همبستگی حاضر بر روی کل اعضای هیأت علمی دانشگاه های اصفهان (491 نفر) و علوم پزشکی اصفهان (594 نفر) در سال تحصیلی 91-1390 انجام شد. روش نمونه گیری به صورت طبقه ای- تصادفی متناسب با حجم (300 نفر) بود. ابزار تحقیق شامل پرسش نامه ی استاندارد مدیریت کیفیت فراگیر بر اساس مدل Baldrige و پرسش نامه ی استاندارد مؤلفه های مدیریت دانش بر اساس مدل Pastor بودند که روایی آن ها با استفاده از روایی محتوایی و صوری و پایایی آن ها با استفاده از محاسبه ی ضریب Cronbach¢s alpha (87/0 = 1r) و (91/0 = 2r) محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار 18SPSS و آزمون t، ANOVA و رگرسیون چند متغیره صورت گرفت. یافته ها: در دانشگاه اصفهان به جز رهبری، برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت منابع انسانی و در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، به جز تمرکز بر مشتری، تحلیل اطلاعات، برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت فرایند، میانگین کلیه ی معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر بیشتر از سطح متوسط بود. همچنین در دانشگاه اصفهان میانگین همه ی مؤلفه های مدیریت دانش به جز پالایش دانش و در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان کلیه ی مؤلفه ها بیشتر از سطح متوسط بود. ضریب همبستگی بین نمرات معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر و مؤلفه های مدیریت دانش در سطح 05/0 ≥ P در دو دانشگاه معنی دار بوده و نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد که رابطه ی بین معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر با مدیریت دانش معنی دار بود. نتیجه گیری: معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر می تواند در راستای عملکرد صحیح سازمان مؤثر باشد و همچنین تأثیر آن بر مدیریت دانش نیز موجب افزایش کارایی سازمان می گردد.

مقدمه: اطلاعات و تکنولوژی در یک چرخه رو به رشد یکدیگر را با اثر متقابل ارتقا می دهند و هر یک به رشد دیگری کمک می کنند، ولی در این میان سیستم هایی که حجم عظیم اطلاعات را سامان دهند، آن را در قالب های تکنولوژی جای دهند و امکان استفاده موثر از آن را پدید آورند، نقش به سزایی بر عهده دارند. بنابراین بهترین راه رسیدن به این دستاورد مهم، طراحی سیستم های اطلاعاتی مناسب است. تعاریف بسیاری در علوم مختلف در این زمینه وجود دارد. واژه نامه انجمن کتابداری و اطلاع رسانی امریکا(The ALA Glossary of Library and Information Science)، سیستم های اطلاعاتی را چنین تعریف می کند: «یک سیستم کامل طراحی شده برای تولید، جمع آوری، سازماندهی (پردازش)، ذخیره، بازیابی و اشاعه اطلاعات در یک موسسه، سازمان یا هر حوزه تعریف شده دیگر از جامعه».خدمات الکترونیکی و فن آوری اطلاعات و ارتباطات، ابزار و بستر مناسبی را برای ایجاد سیستم های اطلاعاتی کتابخانه ای و ارایه خدمات یکپارچه فراهم کرده است و امروزه به عنوان بخش مهمی از نظام اطلاع رسانی کشور مورد توجه قرار دارد. طراحی سیستم های اطلاعاتی کتابخانه ای مناسب، در افزایش سرعت ارایه خدمات و کمک به تصمیم گیری در زمانی محدود برای مدیران و نیز در افزایش سرعت و دقت عملیات خدمات به کاربران تاثیر به سزایی دارد.در نتیجه کتابداران حرفه ای که ماهیتا و از طریق آموزش به سوی تحلیل سیستم سوق داده می شوند، نیاز به آموزش و مهارت های خاص دارند و به عنوان تحلیلگر سیستم، مسوولیت طراحی سیستم و نظارت بر اجرای طرح را بر عهده خواهند داشت.

مقدمه: تقلب و سرقت علمی، ارزش مجامع علمی و مدارک و داشته های آن را خدشه دار می کند. اثرات آن بر تولید کنندگان واقعی علم مانند دانشمندان، مؤلفین، مصنفین و دیگر صاحبان قلم، بدین صورت پدیدار خواهد شد که دیگر تمایلی به تولید علم نخواهند داشت و دست از نوشتن برخواهند داشت. همچنین از آن جا که نتایج پژوهش های دانشگاهیان و متخصصان به ویژه در علوم پزشکی در تعامل با حیات انسان ها هستند، این امر بسیار مهم جلوه می کند. از این رو پژوهش حاضر، با هدف گونه شناسی سوء رفتارهای پژوهشی به شناخت انواع روش ها و شیوه های ارتکاب، پرداخته است. روش بررسی: این تحقیق مطالعه ای کیفی به روش مصاحبه ی عمیق بود. افراد مشارکت کننده شامل 21 نفر از صاحب نظران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 91-1390 بود. نمونه گیری به روش هدفمند انجام گرفت و تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. تحلیل داده ها همزمان با جمع آوری اطلاعات با رویکرد تحلیل موضوعی انجام گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها منجر به استخراج 40 موضوع و 6 روش کلی گردید که بیانگر تجارب صاحب نظران در زمینه ی انواع شایع تقلب و سرقت علمی می باشد. شش موضوع اصلی و کلی به دست آمده از پژوهش شامل پژوهش های تکراری، انطباق غیر اصولی، اقتباس غیر اصولی، مجعولات، سهام بخشی و منفعت طلبی است. هر کدام از این موضوعات نیز دارای زیر موضوعاتی می باشد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از این است که مرز بین سرقت علمی و صداقت در علم بسیار نامحسوس است و از آن جایی که شیوه های بسیار گوناگونی وجود دارد، بایستی نهادی در کمیته های پژوهشی دانشگاه ها به منظور آموزش افراد در زمینه ی پرهیز از انواع تقلب و سرقت علمی وجود داشته باشد. همچنین افزایش اطلاع رسانی از انواع تخلف های علمی و مجازات های مربوط می تواند در کاهش ارتکاب تخلف و افزایش اطلاعات در دستگاه های حقوقی کشور به منظور روزآمد کردن قوانین مربوط مؤثر واقع شود.

مقدمه: قارچ ها تهدید کننده های بیولوژیکی هستند که در همه ی محیط ها حضور دارند. محیط کتابخانه ها و مراکز آرشیوی، بخش زیادی از نیازهای غذایی قارچ ها را تأمین می کنند. در این مطالعه، به شناسایی آلودگی قارچ های موجود در کتابخانه های دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1390 پرداخته شده است به این منظور که آیا در بین قارچ های موجود، تهدید کننده ی سلامت کتابداران و کاربران هم وجود دارد؟ روش بررسی: مطالعه از نوع تحلیلی- مقطعی بود. جامعه ی آماری شامل کتابخانه های دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1390 است. حجم نمونه ها 126 نمونه برآورد شد. برای نمونه گیری از هوا، از روش پلیت باز و برای نمونه گیری از سطوح و کتاب ها، از سواپ استریل استفاده گردید. از هفت کتابخانه در سه نوبت صبح، ظهر و عصر نمونه گیری انجام شد. پس از نمونه گیری، نمونه ها بر روی محیط سابورو دکستروز آگار حاوی آنتی بیوتیک کلرامفنیکل (Sc یا Sabouraud dextrose agar with chloramphenicol) کشت داده شد و سپس پلیت ها در داخل انکوباتور با دمای 25-30 درجه سانتی گراد قرار گرفت. پس از تشخیص، با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل آماری انجام شد. یافته ها: در مجموع 2140 کلنی قارچ متعلق به 26 جنس در کتابخانه ها یافت شد. بیشترین تعداد کلنی (555) متعلق به کتابخانه ی دانشکده ی دندان پزشکی و کم ترین تعداد (70)، متعلق به کتابخانه ی دانشکده ی مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی بود. Cladosporium، Penicillium، مخمرها، Aspergillus niger، Aspergillus و Rhizopus به ترتیب بیشترین فراوانی و Aureobasidium، Scopulariopsis، Botrytis، Curvularia و Neurospora کمترین فراوانی را دارند. نتیجه گیری: قارچ های Aspergillus niger، Penicillium، Aspergillus و Cladosporium که بیشترین میزان فراوانی در کتابخانه ها را داشتند، از نوع پاتوژن های فرصت طلب بودند که در افراد مستعد می توانند ایجاد عفونت نمایند.

محمدنیا سماکوش مرتضی، اشرفی ریزی حسن، محمدی حسین. سرگذشت کتابخانه ها در ایران. تهران: کتابدار، 1390. 258ص. شابک: 2-97-5489-600-978. قیمت: 5000 تومان.

مقدمه : نظر به اهمیت خواندن برای فرد و جامعه و پایین بودن سرانه خواندن در کشوری چون ایران، پژوهشگران، اندیشمندان و مسئولان حوزه خواندن از جمله مجموعه کتابخانه های عمومی کشور سال هاست که هر یک به شیوه ای در تلاش اند تا بتوانند با ارائه راهکارها، برنامه ها، بسترسازی و فراهم نمودن زیرساخت ها و تبلیغات مناسب، افراد را به سمت خواندن جذب کنند. در این میان، بارها از مفید بودن خواندن و مزایای آن بحث شده است. در اهمیت خواندن و وجود مزایا و منافع فراوان آن برای فرد و جامعه تردیدی وجود ندارد، اما آنچه مهم است این است که در نهایت خواندن، عملاً چه آثار و نتایجی در زندگی افراد اهل مطالعه داشته است. به دیگر سخن، دستاوردها و اثرات عملی خواندن در زندگی افراد چیست؟ از این رو، پژوهش حاضر درصدد است دستاوردها و اثرات عملی خواندن را در بین اعضای کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه شناسایی نماید. روش شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد روش شناختی کیفی انجام شده و روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است. داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق گردآوری شده است. مشارکت کنندگان 31 نفر از اعضای کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه در تابستان سال 1395 بودند. نمونه گیری به روش هدفمند انجام گرفت و تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از روش تحلیل محتوا استفاده شد. تحلیل داده ها هم زمان با جمع آوری اطلاعات انجام گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها منجر به استخراج 14 موضوع اصلی، 27 زیر موضوع و 21 موضوع فرعی گردید. 14 موضوع اصلی عبارت اند از: پیشرفت علمی؛ توسعه ذهن؛ به روز بودن؛ تفریح سودمند؛ دستیابی به آرامش و نشاط؛ خودسازی و شخصیت سازی؛ کسب توان و باز توانی اجتماعی؛ کسب تجربه؛ درمان مشکلات؛ بهبود کیفیت زندگی؛ کسب اعتبار؛ الگوبرداری؛ خلاقیت و مشارکت ذهنی. هر کدام از موضوعات اصلی نیز دارای زیر موضوعات و موضوعات فرعی هستند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که با خواندن، دستاوردهایی عاید فرد می شود که در هر مرحله از زندگی باعث دستیابی وی به موفقیت و ایجاد تغییرات مثبت عینی و ذهنی به صورت مشهود و یا نامشهود می شود. این تغییرات هر چند فردی است اما به صورت غیرمستقیم در پیشرفت و بهبود جامعه نیز تأثیرگذار است. بنابراین اهمیت دادن و شناسایی چنین دستاوردهایی، می تواند در جهت رسیدن به جامعه ای اهل خواندن راهگشا باشد.