حمید دهقان پور

تاریخ سینمای صامت، از یک جهت کارنامه تلاش ها، رنج ها، پیروزی ها و شکست هایی است که برای به ثمر رسیدن آنچه که امروز تحت عنوان سینما و قواعدش می شناسیم موثر و اساسی بوده اند و از جنبه دیگر داستان روایت هایی است که به مرور زمان و با کشف ابعاد نادیده آن سال ها به مرور صیقل خورده اند و درک ما را در این حوزه وسعت داده اند. کتاب سینمای صامت، ترکیبی از دو کتاب مجزای لیام اولیری و پل شرودر رودرگیث، روایتی مختصر و فشرده از آن سال های اولیه است. کتاب اول که متعلق به لیام اولیری است به تاریخ سینمای صامت در غرب اختصاص دارد وکتاب دوم به قلم پل رودریگث به تاریخ سینمای صامت در آمریکای لاتین. در این متن سعی شده با نگاهی به حذفیات و کاستی های کتاب در نسخه فارسی، نشان داده شود چه بخش هایی از آن برای کتاب خوان امروزی، تکراری و نابسنده و چه قسمت هایی مفید و تازه و آگاهی بخش است.

آماری که از کشورهای دارای صنعت سینما در خصوص آثار اقتصادی این صنعت منتشر می شود، تأثیر رشد تولیدات سینمایی بر اقتصاد ملی را به خوبی نشان می دهد. توسعه این صنعت از یک سو موجب فراهم آوردن اشتغال مولد و رشد تولید ناخالص داخلی شده و از سوی دیگر به طور غیر مستقیم به توسعه صنایع مرتبط مانند رسانه ها و تلویزیون، تبلیغات و غیره کمک می کند. زنجیره ارزش شرکت، کلیه فعالیت هایی که با اجرای آنها مزیت رقابتی با هزینه پایین تر یا با کیفیت بهتر، ایجاد می گردد را، شناسایی می کند. معمولاً، هر حوزه کسب و کاری می بایست یک زنجیره ارزش داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر نیز شناسایی زنجیره ارزش صنعت سینمای ایران و تاثیر هر یک از متغیرهای شناسایی شده در میزان فروش فیلم است. نمونه آماری تحقیق، صاحب نظران صنعت سینما در سطح شهر تهران بوده و در بازه زمانی نیمه نخست سال1392 اقدام به جمع آوری نظرات این افراد گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تاییدی و مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار لیزرل مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که از میان فعالیت های اصلی، آماده ورودی و از میان فعالیت های پشتیبانی، تهیه تامین مواد و امکانات بیشترین تاثیر را بر فروش فیلم دارند. 

سایه در فیلم، یک مفهوم تکنیکی و محتوایی است که گستردگی ابعاد آن در تاریخ سینما، موجب پدیدارشدن تحلیل های بسیار متنوعی گشته است. این مسئله که سایه پدیده ایست قابل خوانش و تحلیل آنها از ضرورت بالایی برخوردار است، فرض کلیدی این مقاله می باشد که به موجب آن به سئوالاتی مانند مفاهیم و کارکردهای ساختاری سایه در فیلم چیست؟ و آیا سایه از ابعادی فرهنگی در هر دوره تاریخی برخوردار بوده است؟، پاسخ داده خواهد شد. سایه بخشی از میزانسن فیلم به شمار می آید و در نتیجه تحلیل سایه، بخشی از نقد میزانسن است. این مقاله نخست با ارائه پیشینه ای از پیدایش و بهره گیری ادبی از سایه، پیش زمینه های فرهنگی- نمایشی سایه را بررسی می نماید. سپس با استفاده از روش نقد میزانسن و با توجه به زمینه های تاریخی، به تحلیل مفاهیم سایه در دوران سینمای کلاسیک تا آغاز دهه1960 و با تاکید بر فیلم نوآر می پردازد، به برخی از مهم ترین نمونه های سبکی سایه پردازی اشاره خواهد کرد و با تاکید بر اینکه فرم و اندازه سایه در برگیرنده مفاهیمی پنهان در ارتباط با کاراکتری است که سایه را آفریده، به خوانش این مفاهیم می پردازد.

جهان بصری از طریق تصویر شکل می گیرد و به اشکال مختلف نشان داده می شود. شاهنامه به سینما نزدیک تر است تا سایر هنرها؛ شاهنامه و سینما تفکیک ناپذیرند، ابیات شاهنامه به شما امکان می دهد تا در تصویر غوطه بخورید و پس از غوطه ورشدن در تصاویر به تجسم سینمایی بپردازید در چنین حالتی است که همه چیز شکل پذیر و بصری می شود، هر بیت مثل یک نما شما را به بیت دیگر هدایت می کند، در ابیات سیر و سفر می کنید و همچنانکه در لابلای آنها حرکت می کنید با شگفتی و حیرت به تصاویر و جنبش حرکات سینمایی می رسید. شعر شاهنامه اگرچه از واژگان ویژه ای ساخته و پرداخته شده است اما با زبان بصری فضایی سینمایی می سازد، تصویر سازی می کند و جزئیات تصویری را شرح می دهد. گفته شده است که سینما هنر تصویری است، واژگان شاهنامه همه تصویراند و فردوسی با مهارت، تعادلی بین واژه وتصویر ایجاد می کند. واژگان قدرت القایی تصاویر را تشدید می کنند و در نتیجه صورتی پدید می آید که اغلب به بیانی درخشان و سینمایی می انجامد.