فرناز محمدی

هدف: هدف این پژوهش پایش دیدگاه مراجعان درباره خدمات کتابخانه ملی ایران و استفاده از آن در برنامه ریزی خدمات است. روش پژوهش: روش این پژوهش کیفی است و از گروه کانونی و طوفان فکری و تصمیم گیری گروهی برای جمع آوری داده استفاده شد. گروه های کانونی با مشارکت 29 نفر از اعضا (در دو گروه 11 و 18 نفر) تا اشباع داده ها ادامه داشت . نرم افزار Maxqda برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد عوامل خدمات رسانی اداره کل اطلاع رسانی کتابخانه ملی ایران از دیدگاه مراجعین مراجعان در 4 درون مایه می گنجد. تحلیل کیفی داده های مراجعه کنندگانمراجعان منجر به استخراج 546 کد اولیه شد که به گزارش عوامل خدمات رسانی پرداخته بودند. بازبینی متعدد و ادغام کدها بر اساس تشابه در طی چندین مرحله، در نهایت 14 زیردرون مایه حاصل گردید. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش بیانگر وجود برخی مسائل و مشکلات موجود در میزهای خدمت کتابخانه ملی ایران را از دید مراجعان روشن ساخت و 4 درون مایه اصلی کتابدارن، مراجعان، خدمات و میزهای خدمت رسانی به تفکیک زیردرون مایه های آن مورد مطالعه قرار گرفت.

هدف: ارائه پیشنهاد برای آسان کردن دسترسی مراجعان به میزهای خدمت در کتابخانه ملی ایران. روش شناسی: داده ها از راه مشاهده و هم اندیشی به دست آمده است. ابتدا، راهنماهای محیطی و وضعیت کنونی دسترس پذیری میزهای خدمت به صورت میدانی بررسی شد. سپس با 21 نفر از کتابداران شاغل در میزهای خدمت رسانی کتابخانه و 29 نفر از اعضا (در دو گروه)، نشست هم اندیشی برگزار شد. ایده های مطرح شده با ملاک امکان پذیربودن به لحاظ اجرایی و نیز عملیاتی بودن غربال و ارزیابی شد. یافته ها: تحلیل نشست ها، 241 گزاره را در 11 مقوله به دست داد. مفاهیمی نظیر نشانه های راهنما (با بسامد 38)، بی نیازبودن از کمک کتابدار در استفاده از امکانات (35)، و آموزش کاربران (30) بیشترین توجه را می طلبید. نتیجه گیری: در بسیاری از مواقع، با تغییرات جزئی در محل، نام، و آرایش میزهای خدمت می توان اثربخشی آن را برای کاربران افزایش داد.

مقاله با جریان سیل به طور عمده ناشی از رواناب سطحی است که حاصل خصوصیات بارش و حوضه ی آبریز است که در این میان، تأثیر پوشش گیاهی در کاهش جریان سیل حوضه های کوچک، کم تر از حوضه های با مساحت زیاد می باشد. اولین گام در مطالعات اقتصادی طرح های مدیریت سیلاب، تهیه ی نقشه های پهنه بندی سیل است. در این مقاله، رودخانه ی باراندوزچای به عنوان رودخانه ای دائمی در حوضه ی آبریز دریاچه ی ارومیه که در معرض بارش های با شدت بالا قرار دارد، جهت پهنه بندی سیلاب دبی های حداکثر لحظه ای سالانه بین سال های آبی 2013-1974 برای بازه ی 3 کیلومتری بین دو ایستگاه اندازه گیری در بالادست بی بکران و پایین دست دیزج در مسیر رودخانه مورد بررسی قرار گرفت. برای روندیابی هیدرولیکی سیل، ضریب زبری مانینگ مناسب، حاصل از متوسط گیری از ضرایب به مقادیر 0325/0 بالادست و 0301/0 پایین دست، در نرم افزار  HEC-RAS اجرا شده است. نتایج حاصل که شامل استخراج رقوم خطوط پهنه ها به کمک روش ماسکینگام-کونژ به ازای سیلاب های با دوره های بازگشت متفاوت می باشد. با تبدیل نتایج به ریسک متناظر هر دوره ی بازگشت جهت ترسیم پهنه، از طریق الحاقیه Arc-Map HEC-geo-RAS وارد نرم افزار شده است تا پهنه های سیل مشخص شوند. خطوط هم ریسک به ازای دوره های 2 الی 75 سال ترسیم گردید که بیش ترین مساحت تحت پوشش سیلاب متعلق به دوره ی بازگشت 1000 ساله به مقدار 34/97 هکتار بوده که دارای بیش ترین ریسک به مقدار 58/63% با عمر مفید 3 سال است. منحنی فرمان به کمک مساحت های تحت پوشش سیلاب در دوره های بازگشت متفاوت و عمر مفید متفاوت از فرمول ریسک به دست آمد که منجر به استخراج فرمول کلی مساحت-دوره-ریسک گردید.

هدف : شناسایی شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای خدمت رسانی و میزان مطابقت میزهای خدمت کتابخانه ملی ایران با این شاخص ها. روش شناسی : پژوهش حاضر در دو مرحله انجام شد. مرحله اول، استخراج شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای خدمت به روش کتابخانه ای و مرحله دوم، به روش پیمایشی با بهره گیری از پرسشنامه انجام شد. یافته ها : شاخص های استخراج شده، طی مرحله اول پژوهش عبارت بودند از: دسترس پذیری و رؤیت پذیری، متمایز و مشخص بودن بخش های مرجع و اطلاع رسانی (قابلیت تشخیص برای کاربر و متمایزبودن کارکنان آن)، جایگاه مناسب میزهای اطلاع رسانی، مأنوس بودن نام بخش های اطلاع رسانی با ادبیات رایج کاربران (توجه به تفاوت واژه شناسی کتابداران با کاربران)، دستیابی زودهنگام کاربران به اهداف خود (روزآمدی اطلاعات، تازگی محیط، علایم و نشانه های دقیق هدایت کننده، و ابزارهای خودگردان)، علاقه مندی کتابداران و اشتیاق به رجوع مراجعان، فضای راحت و دلپذیر (کارآزمودگی کارکنان و محیط دلپذیر و پذیرا)، کمک در نقطه نیاز (ارائه خدمات مرجع سیار)، و بازاریابی خدمات و برندسازی. نتیجه گیری : با استناد به مقدار آزمون تی (437/0) و معنا داری آن (66/0)، بین میانگین واقعی و میانگین مورد انتظار با این شاخص ها تفاوت معناداری وجود نداشت. به عبارتی، شرایط فعلی میزهای خدمت با شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای مرجع و اطلاع رسانی مطابقت دارد. ازنظر اولویت بندی شاخص ها، با استناد به مقدار آزمون فریدمن (71/41) و معنا داری آن (01/0)، بین شاخص های تأثیرگذار بر عملکرد میزهای مرجع و اطلاع رسانی تفاوت معناداری گزارش شد. شاخص «متمایز و مشخص بودن میز خدمات رسانی» (با میانگین 71/6) بالاترین و «علائم و نشانه های دقیق هدایت کننده مراجعه کننده به سمت میز» (با میانگین 24/3) کمترین میانگین را به خود اختصاص داد.

  اتکا به صادرات نفتی از ویژگی های خاص اقتصاد ایران می باشد و همواره نوسانات قیمت نفت سبب بی ثباتی درآمدهای ارزی و اقتصاد ایران می باشند. همین امر سبب شده که عدم وابستگی به اقتصاد تک محصولی، تنوع بخشیدن به درآمدهای ارزی از طریق افزایش صادرات غیر نفتی و افزایش سهم اقتصاد ایران در تجارت بین الملل مورد تاکید برنامه های توسعه اقتصادی قرار گیرد. توجه به صادرات غیر نفتی و اقدامات موثر در جهت بهبود نیازمند ایجاد محیط رقابتی است و این خود حضور گسترده تر در بازارهای جهانی به ویژه سازمان تجارت جهانی را ناگریز می سازد. در این مقاله عوامل موثر بر صادرات غیرنفتی ایران با استفاده از الگوی خود توضیح با وقفه های توزیعی (ARDL) و داده های سالیانه برای دوره زمانی 87-1352 در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که متغیر های واردات کالاهای سرمایه ای، شاخص ادغام تجاری و نرخ ارز دارای تاثیر مثبت و معناداری در بلندمدت بر صادرات غیرنفتی هستند اما نرخ تورم دارای تاثیر منفی و معناداردر بلندمدت بر صادرات غیرنفتی می باشد. همچنین ساختار موجود صادرات غیرنفتی نقش تعیین کننده ای در سرنوشت صادرات دارد.     Reliance on oil exports is the special features of Iran's economy and fluctuating oil prices cause instability foreign exchange earnings and Iran's economy constantly. This caused that  independence on single-product economy, diversify foreign exchange earnings by increasing non-oil exports and increase the share of Iran's economy in international trade should be emphasized in economic development programs. Attendance to the non-oil exports and the effective measures to improve it  needy competitive environment and  it makes  possible to wider participation in world markets, particularly the WTO        In this paper, affecting factors on non-oil exports of Iran  has been  studied by using the model an Auto-Regressive Distributed   lag(ARDL)  and annual data for the period from 1973 to 2008 in Iranian economy. The results show that import value of capital goods, integration of trade and exchange rates have a positive and significant impact on non-oil exports in long-term, but inflation has a negative and significant impact on non-oil exports in long-term. Also The existing structure of non-oil exports has a pivotal role in the fate of non-oil exports

هدف : هدف پژوهش حاضر ارزیابی کیفی خدمات مرجع مجازی کتابخانه ملی ایران است. مولفه­های جمعیت­شناختی، رفتار اطلاع­یابی و رضایت کاربران از خدمات مرجع مجازی، بررسی شده است. روش/ رویکرد پژوهش : پژوهش در دو مرحله انجام شده است. مرحله اول به تحلیل محتوای وب­فرم­های [1] مرجع مجازی پرداخته و مرحله دوم به روش پیمایشی میزان رضایت کاربران را از طریق پرسشنامه الکترونیکی مورد بررسی قرار داده است. جامعه پژوهش حاضر 1825 وب­فرم دریافت شده طی یک سال است که از میان آنها مطابق جدول مورگان 317 وب­فرم به روش نمونه­گیری تصادفی نظام­مند 6 تایی انتخاب شده است. یافته­ها: بیشتر جامعه استفاده­کننده از این خدمات را زنان (05/52 درصد) تشکیل می دهند. اکثر کاربران دارای تحصیلات دانشگاهی بوده و پرسش­های پژوهشی (14/42 درصد) بیشترین نوع پرسش­های مطرح شده را تشکیل ­داده است. میزان رضایت کاربران از پاسخ ارائه شده در حد زیاد بود و نزدیک به 70 درصد آنان بیش از یک بار از این خدمات استفاده کرده­اند. مهمترین عامل موثر بررضایت­مندی، جامعیت پاسخ با میانگین امتیاز 58/3 است. دریافت خدمات از طریق پست الکترونیکی (20/50 درصد) و گفت­وگوی پیوسته (34/38 درصد)، روش­های مورد انتظار کاربران برای دریافت خدمات مرجع مجازی است. بیش از 90 درصد کاربران، ضرورت ارائه این خدمات در کتابخانه ملی را در حد بسیار زیاد و زیاد ارزیابی کرده­اند. نتیجه­گیری: عامل موثر بر رضایت­مندی کاربران حجم اطلاعات ارائه شده وسرعت پاسخ­گویی است. از این رو برای افزایش کیفیت این خدمات، راه­اندازی خدمات مرجع مجازی مشارکتی در سطح ملی بر پایه پست الکترونیکی و گفت­وگوی پیوسته پیشنهاد شده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل محتوای پرسش های مرجع مجازی کتابخانه ملی ایران انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهش: جامعه پژوهش کلیه سؤالات ارسال شده به مرجع مجازی کتابخانه ملی طی مدت یک ماه است که شامل 258 پرسش در قالب 178 وب فرم است. یافته ها: 55/54 درصد از کاربران مرجع مجازی کتابخانه ملی را مردان تشکیل می دهند. بیشترین میزان ارسال پرسش از سوی کاربران مربوط به مقطع تحصیلی کارشناسی (02/46 درصد) است و تحصیلات 68/55 درصد از کاربران در گروه علوم انسانی و70/1 درصد در گروه های علوم پایه و پزشکی است که به ترتیب بیشترین و کمترین میزان را به خود اختصاص داده اند. از بین انواع سؤالات مطرح شده، بیشترین و کمترین نوع سؤالات به ترتیب مربوط به سؤالات پژوهشی با 28/32 درصد و راهنما با 08/20 درصد است. براساس نتایج به دست آمده از این پژوهش بیشترین و کمترین سؤالات مطرح شده توسط کاربران به ترتیب در حوزه های موضوعی کلیات و فلسفه و روان شناسی است. بیشترین سؤالات پژوهشی توسط کاربران گروه علوم انسانی(73/36 درصد)، بیشترین سؤالات تجسس ویژه توسط کاربران گروه علوم فنی و مهندسی (36/36 درصد) و بیشترین سؤالات راهنما توسط کاربران گروه علوم پزشکی (33/33 درصد) مطرح شده است. نتیجه گیری: از آنجایی که اکثر کاربران از خدمات مرجع مجازی کتابخانه ملی برای طرح سؤالات پژوهشی استفاده می کنند، حضور کتابدار متخصص مسلط به مهارت های سواد اطلاعاتی برای پاسخ گویی مطلوب ضروری است.