از میان نامه‏ها

سردبیر محترم فصلنامه علوم حدیث با عرض سلام و آرزوى توفیق بیشتر شما و همکاران با احترام، به استحضار مى‏رسانم: مقاله این جانب با عنوان پژوهشى در باره اصول‏اربعمائه در شماره ششم (زمستان 76) آن فصلنامه به چاپ رسیده است اما از آنجاکه پس از ویراستارى و حروف‏چینى، مقاله به رؤیت این جانب رسیده، داراى پاره‏اى‏اغلاط چاپى است. خواهشمندم جهت رفع آن اشکالات و جلوگیرى از به خطا افتادن‏خوانندگان، این نامه را در اولین شماره چاپ فرمایید. 1- منابع اصلى در تهیه این مقاله، مقدمه المعجم المفهرس لالفاظ احادیث‏بحار الانوار به قلم حجت الاسلام مهدوى‏راد; کتاب الذریعه (جلد 2) اثر آقابزرگ‏تهرانى; کتاب پژوهشى در تاریخ حدیث‏شیعه اثر دکتر معارف و مقاله آقاى جلالى دردائره المعارف الاسلامیه الشیعیه مى‏باشد. البته به تمامى منابعى نیز که درپى‏نوشتها ارجاع داده شده است، به عنوان منابع فرعى، مستقیما مراجعه شده است. 2- بر خود فرض مى‏دانم که از آقاى دکتر مجید معارف× نیز به طور ویژه قدردانى‏نمایم و از این که نام ایشان در ى‏نوشت‏شماره یک، در صفحه 187 نیامده است،پوزش مى‏طلبم. چنانچه در بخش (امتیازات اصول-الف.صحت‏حدیث) نیز اثر ایشان به‏طور ویژه مورد استفاده قرار گرفته است ولى در اثر خطاى مؤلف، ذکرى از کتاب‏ایشان نشده است. 3- در ارائه فهرست‏برخى از اصول اربعمائه بین کتاب الذریعه و مقدمه‏المعجم المفهرس لالفاظ احادیث‏بحار الانوار، مقایسه صورت گرفته و به طور خاص ازهمین دو منبع استفاده شده است. 4- مقاله، داراى اغلاط چاپى به شرح زیر مى‏باشد: 1) ص‏189، پى‏نوشت 6، مجمع الرجال علامه قهپایى، به غلط، معجم الرجال چاپ شده است. 2) ص‏195، پى‏نوشت 36، مؤسسه فرهنگى و هنرى ضریح درست است. 3) ص‏198، در جدول، اصحاب اصول به غلط، اصحاب اجماع نوشته شده است. 4) ص‏199، سطر 3، مشخصات نوشته احمد بن حسن بن سعید بن عثمان در رجال نجاشى،فهرست طوسى و معالم العلماء، به ترتیب به این صورت اصلاح مى‏شود: نوادر -نوادره‏اصل-نوادره اصل. 5) ص‏208، پى‏نوشت 71، الفهرست، شیخ طوسى، 168. 6) ص‏209، سطر آخر و ص 210 ابتداى صفحه، نقل قول مستقیم از رساله دکتراى دکترمعارف است که باید در تطبیق با کتاب ایشان تصحیح شود. 7) ص 25 ، پى‏نوشت 92، توسط مصحح ارائه شده است و در اصل مقاله موجود نیست. درواقع، این بخش، از کتاب پژوهشى در تاریخ حدیث‏شیعه (ص‏191) نقل شده و ایشان ازمقاله ایتان کوهلبرگ در دائره المعارف اسلامى (ص‏141 و ص‏144) نقل نموده است. 8) ص‏219، سطر 7، البجلى صحیح است. 9) ص‏225، 5سطر مانده به آخر، شریح صحیح است. 10) ص‏227، سطر 7 ، ذریح صحیح است. 11) ص‏227، سطر آخر، النرسى صحیح است. 12) ص‏228، سطر11 ، الضبیعى صحیح است. 13) ص‏229، سطر 9، العصفرى صحیح است. 14) ص‏230، سطر2 ، على بن اسباط صحیح است. 15) ص‏230، سطر16، الولید صحیح است. 16) ص‏231، سطر11 ، فرج الهموم صحیح است. با تشکر،سهیلا جلالى کندرى
توضیح مجله:
لحن نویسنده محترم به گونه‏اى است که گویا بى‏دقتى دست‏اندرکاران مجله، سبب به‏خطا افتادن خوانندگان شده است. از این رو، یادآورى چند نکته را لازم مى‏بینیم: 1- نویسنده مى‏بایست در ارجاع به مآخذ، وسواس بیشترى به خرج مى‏داد تا زمینه‏تضییع حقوق معنوى دیگران فراهم نشود. 2- مقاله در زمستان 1376 چاپ شد و حال آنکه نامه در تاریخ 7/9/77 پست‏شده و درتاریخ 9/9/77 به مجله رسیده است. 3- از شانزده مورد غلط که برشمرده‏اند، هشت مورد، در دستخط نویسنده به‏همین گونه بوده است‏یعنى شماره‏هاى 3، 4، < «dgv dـf یدµ :lـغd× lـo¾c وdgozc éf pث،çقtj عdتlـغcکh éئ pvc وkکgغêcéغکت éf rىغ p@ث@ëk kocک@× ق 12 ,11 ,10 ,9 ,7
على بن اسباط. دفتر فصلنامه علوم حدیث
× البته هنگام تهیه مقاله، از رساله دکتراى ایشان (موجود در دانشگاه تربیت‏مدرس) استفاده شده بود. مصحح محترم، خود، مقابله‏اى بین نقل اقوال از ایشان وکتاب مورد نظر نموده و به صفحات کتاب، ارجاع داده‏اند. البته این خالى از اشکال‏نیست چون در صفحات 209 و 210، این جانب از رساله نقل قول کرده‏ام ولى همین مطالب‏در کتاب با نگارش دیگرى آمده است. بهتر بود این قسمت نیز دقیقا مطابق با کتاب ایشان نقل مى‏شد.