تازه هاى نشر
آرشیو
چکیده
متن
ثلاثیات الکلینى و قرب الإسناد
امین ترمس عاملى (چاپ اول: قم، مؤسسه فرهنگى دارالحدیث، 1417هـ.ق) 445ص.
کتاب شریف کافى تألیف ابوجعفر محمد بن یعقوب کلینى (م329هـ) و قرب الإسناد اثر ابوعباس عبداللّه بن جعفر حمیرى قمى (م304هـ) گنجینه پرخیر و برکتى هستند که کریمانه خوان نعمت را بر تشنگان معارف اهل بیت(ع) گسترانیده اند و چه بسیار فقیهان و محققانى که از آن بهره ها برده اند، و پژوهشهاى قابل توجه ـ و گاه تکرارى ـ درباره آنها صورت گرفته است، از جمله کتاب ثلاثیات الکلینى و قرب الإسناد، تالیف امین ترمس عاملى.
مؤلف در مقدمه صدوبیست و هفت صفحه اى و در سه فصل به مباحث ذیل پرداخته است:
فصل اوّل: سند و اسناد، تعریف و مراتب آن…
فصل دوم: اصطلاح ثلاثیات و منشأ آن؛ ثلاثیات نزد عامه (ثلاثیات بخارى، مسلم، ترمذى، نسائى، ابوداود، ابن ماجه، شافعى، احمد بن حنبل، دارمى، ابو داود طیالسى، ابن حمید و طبرانى)؛ ثلاثیات نزد خاصه (ثلاثیات کلینى، حکمتهاى ثلاثه، ثلاثیات سند وثلاثیات متن).
فصل سوم: مؤلف در این فصل با اشاره به اینکه راویان در هر طبقه از روایات ثلاثه کلینى، متعدد هستند، راویان را به سه طبقه تقسیم مى کند: مشایخ کلینى، مشایخ مشایخ کلینى، اصحاب امام صادق(ع)، و سپس به ترجمه ثقة الاسلام کلینى و راویان مى پردازد: طبقه اول: 6 راوى؛ طبقه دوم: 9 راوى؛ طبقه سوم: 12 راوى.
مؤلف در پایان مقدمه به شیوه و ترتیب احادیث کتاب نسخه هایى که از آن استفاده شده، اشاره مى کند. وى روایات را به سه بخش تقسیم مى کند: 1 ـ روایاتى که حکم به ثلاثى بودن آنها مى کنیم؛ (135 روایت)؛ 2 ـ روایاتى که ثلاثى بودن آنها محتمل است (14 روایت)؛ 3 ـ روایاتى که ظاهر آن در کتاب کافى مطبوع، ثلاثى است ولى در واقع چنین نیست (18 روایت).
کتاب با ده فهرست به پایان مى رسد.
صحیح الاحادیث القدسیّة
عصام الدین الصبابطى، (قاهره، دار الحدیث، 1997م) 384ص.
در مقدمه به کلماتى پیرامون حدیث قدسى از قبیل: تعریف حدیث قدسى، کتاب هایى که در این زمینه نوشته شده، فرق بین حدیث قدسى و قرآن پرداخت است.
مباحث کتاب در نوزده فصل تنظیم شده که هر یک داراى ابوابى مى باشد.
پس از هر حدیث سه جهت را مورد بحث قرار مى دهد:
1 ـ بررسى صحت حدیث و ذکر مصادر؛
2 ـ شرح لغات مشکل و غریب؛
3 ـ نقل اقوال اهل سنت درباره حدیث.
پایان بخش کتاب، دو فهرست اطراف الحدیث و فهرست موضوعات است.
الجوع
تألیف: ابى بکر عبداللّه بن محمد (ابن ابى الدنیا) (م281هـ)، تحقیق: محمد خیر رمضان یوسف(چاپ اول: بیروت، دار ابن حزم 1997م) 266ص.
در این اثر 320 حدیث تحت عنوان کلى «جوع» گرد آمده است. محقق، درپى نوشتِ کتاب، پژوهش هایى درباره رجال سند و احادیث، شرح لغات مشکل، و بررسى موارد اختلاف نسخ ارائه داده است.
پایان بخش کتاب فهرست هاى ده گانه است.
الصبر والثواب علیه
ابى بکر عبدالله بن محمد (ابن ابى الدنیا) (م 281هـ) تحقیق: محمد خیر رمضان یوسف، (چاپ اول: بیروت، دار ابن حزم، 1997م) 194ص.
196 حدیث تحت عنوان کلى «الصبر والثواب علیه» در این کتاب گرد آمده، که چون قابل موضوع بندى نبوده ـ به گفته محقق ـ همه را تحت یک موضوع آورده است.
محقق درپى نوشتِ کتاب به مباحث رجالى، سندى، شرح لغات مشکل، بررسى موارد اختلاف نسخ پرداخته و در پایان ده عنوان فهرست آورده است.
صفة النار
ابى بکر عبدالله بن محمد (ابن ابى الدنیا) (م 281هـ) تحقیق: محمد خیر رمضان یوسف، (چاپ اول: بیروت، دار ابن حزم، 1997م) 214ص.
کتاب در بردانده 262 حدیث درباره جهنم و عذاب اهل دوزخ، که محقق آن ها را در ده عنوان آورده، النعوذ باللّه من النار، ابواب جهنم، صفة جهنم و سعتها، جبال النار و اودیتها، مقامع اهل النار…، الحمیم والصدید…، الحیّات والعقارب، تلفح وجوههم…، الوان العذاب، بکاء اهل النار، محقق درپى نوشت کتاب، به بحث هاى رجالى، سندى، اختلاف نسخ احادیث و شرح لغات مشکل پرداخته است. در پایان، هشت عنوان فهرست مى آورد.
الحج والعمرة فى الکتاب والسنّة
محمّد رى شهرى (چاپ اول: قم، مؤسسه فرهنگى دار الحدیث، 1376هـ.ش) 404ص.
حجّ، از عظیم ترین فرایض الهى و میثاقى بین عبد و خداست که دو بعد فردى و اجتماعى دارد. پرداختن به جنبه هاى علمى ـ پژوهشى این همایش بزرگ مسلمین، امرى صواب و بس ضرورى است. کتاب الحج و العمرة فى الکتاب والسنّة کوششى است فروتنانه در آستانه قرآن و سنّت که به حج و مسائل پیرامون آن از منظر قرآن کریم و احادیثى که از شیعه و اهل سنّت روایت شده است، مى نگرد والبته کمتر به مسائل فقهى حج مى پردازد.
این اثر بعد از مقدمه ومدخل در سه بخش «مکّه مکرّمه»، «حج» و «مدینه منوّره» تنظیم شده است.
برخى از عناوین بخش اول عبارتند از: نامها، برترى، خصایص، حدود و آداب مکه (فصل اول)؛ برترى، حدود و آداب مسجد الحرام (فصل دوم)؛ نامها و برترى خانه خدا، ساخت و تجدید بناى کعبه و سرگذشت آن (فصل سوم)؛ مقام ابراهیم، حجر الاسود، حجر اسماعیل، حطیم، ملتزم، مستجار، رکن یمانى، زمزم، مدفن انبیا و پوشش کعبه (فصل چهارم).
بعضى از مباحث بخش دوم از این قرارند: وجوب حجّ و شرایط آن، حکمت، فضل، و ثواب و آثار حجّ (فصل اول)؛ تحذیر تارک حجّ و تحذیر از تعطیلى آن (فصل دوم)؛ فرایض حج، واجبات عمرة تمتّع و حجّ تمتّع (فصل سوم)؛ آنچه قبل از حج و در موسوم حج و بعد از مناسک و بعد از رجوع از حجّ سزاوار انجام دادن است (فصل چهارم)؛ برائت از مشرکان، انبیا و حجّ، حجّ پیامبر (فصل پنجم)؛ فضل عمره و فضل آن در ماههاى رجب و رمضان، عمره مفرده درماههاى حج، عمره هاى پیامبر (فصل ششم).
برخى دیگر از مطالب کتاب که در بخش سوم آمده چنین است: نامها، برترى، خصایص و آداب مدینه، ساخت، حدود، فضل و آداب مسجد النبى (فصل اول)؛ زیارت نبى(ص) و ثواب و ادب آن، شفاعت پیامبر(ص) براى زایر مزار پیامبر (فصل دوم)؛ زیارت فاطمه(س) و ثواب و ادب آن، مدفن فاطمه ـ س ـ (فصل سوم)؛ زیارت ائمه(ع)، ثواب و ادب آن (فصل چهارم)؛ زیارت قبور شهدا (فصل پنجم).
در این اثر هفت نقشه به مناسبت آمده است و بحثهاى مفیدى تحت عناوین: فایده، بیان، تنبیه، شده است. کتاب در پایان داراى هفت فهرست است.
تهذیب الاحکام
شیخ الطائفه ابوجعفر محمد بن حسن بن على طوسى، تحقیق و تصحیح: على اکبر غفّارى (چاپ اوّل: تهران، نشر صدوق، 1376هـ.ش) 10 جلد.
تهذیب الاحکام از کتب حدیثى معتبر شیعه و یکى از کتب اربعه است که تمام ابواب فقه را در بردارد و تاکنون بارها تحقیق و منتشر شده است. محقق محترم در این تصحیح علاوه بر توضیحات مفید و تفسیر لغت هاى مشکل و نقل بزرگان شیعه، شماره صفحه هاى تهذب الاحکام چاپ دار صعب ـ دارالتعارف را نیز در حاشیه آورده است.
مصحح همچنین کتاب را با چند نسخه مقابله کرده است؛ از جمله: نسخه دو جلدى چاپ سنگى در سال 1316هـ.ق به خط ابوطالب محمد موسوى؛ نسخه ده جلدى چاپ نجف اشرف؛ نسخه تصحیح شده خطى در دو جلد که در سال 1087هـ.ق به خط عبدالواحد بن محمد بن امین شیرازى نوشته شده است؛ نسخه تصحیح شده خطى در دو جلد به خط قنبرعلى قارى بن سلیمان نائى که جلد اوّل در سال 1050هـ.ق و جلد دوم در سال 1057هـ.ق نوشته شده است؛ نسخه اى که تاریخ نگارش آن از چهار نسخه قبلى قدیمى تر است.
امین ترمس عاملى (چاپ اول: قم، مؤسسه فرهنگى دارالحدیث، 1417هـ.ق) 445ص.
کتاب شریف کافى تألیف ابوجعفر محمد بن یعقوب کلینى (م329هـ) و قرب الإسناد اثر ابوعباس عبداللّه بن جعفر حمیرى قمى (م304هـ) گنجینه پرخیر و برکتى هستند که کریمانه خوان نعمت را بر تشنگان معارف اهل بیت(ع) گسترانیده اند و چه بسیار فقیهان و محققانى که از آن بهره ها برده اند، و پژوهشهاى قابل توجه ـ و گاه تکرارى ـ درباره آنها صورت گرفته است، از جمله کتاب ثلاثیات الکلینى و قرب الإسناد، تالیف امین ترمس عاملى.
مؤلف در مقدمه صدوبیست و هفت صفحه اى و در سه فصل به مباحث ذیل پرداخته است:
فصل اوّل: سند و اسناد، تعریف و مراتب آن…
فصل دوم: اصطلاح ثلاثیات و منشأ آن؛ ثلاثیات نزد عامه (ثلاثیات بخارى، مسلم، ترمذى، نسائى، ابوداود، ابن ماجه، شافعى، احمد بن حنبل، دارمى، ابو داود طیالسى، ابن حمید و طبرانى)؛ ثلاثیات نزد خاصه (ثلاثیات کلینى، حکمتهاى ثلاثه، ثلاثیات سند وثلاثیات متن).
فصل سوم: مؤلف در این فصل با اشاره به اینکه راویان در هر طبقه از روایات ثلاثه کلینى، متعدد هستند، راویان را به سه طبقه تقسیم مى کند: مشایخ کلینى، مشایخ مشایخ کلینى، اصحاب امام صادق(ع)، و سپس به ترجمه ثقة الاسلام کلینى و راویان مى پردازد: طبقه اول: 6 راوى؛ طبقه دوم: 9 راوى؛ طبقه سوم: 12 راوى.
مؤلف در پایان مقدمه به شیوه و ترتیب احادیث کتاب نسخه هایى که از آن استفاده شده، اشاره مى کند. وى روایات را به سه بخش تقسیم مى کند: 1 ـ روایاتى که حکم به ثلاثى بودن آنها مى کنیم؛ (135 روایت)؛ 2 ـ روایاتى که ثلاثى بودن آنها محتمل است (14 روایت)؛ 3 ـ روایاتى که ظاهر آن در کتاب کافى مطبوع، ثلاثى است ولى در واقع چنین نیست (18 روایت).
کتاب با ده فهرست به پایان مى رسد.
صحیح الاحادیث القدسیّة
عصام الدین الصبابطى، (قاهره، دار الحدیث، 1997م) 384ص.
در مقدمه به کلماتى پیرامون حدیث قدسى از قبیل: تعریف حدیث قدسى، کتاب هایى که در این زمینه نوشته شده، فرق بین حدیث قدسى و قرآن پرداخت است.
مباحث کتاب در نوزده فصل تنظیم شده که هر یک داراى ابوابى مى باشد.
پس از هر حدیث سه جهت را مورد بحث قرار مى دهد:
1 ـ بررسى صحت حدیث و ذکر مصادر؛
2 ـ شرح لغات مشکل و غریب؛
3 ـ نقل اقوال اهل سنت درباره حدیث.
پایان بخش کتاب، دو فهرست اطراف الحدیث و فهرست موضوعات است.
الجوع
تألیف: ابى بکر عبداللّه بن محمد (ابن ابى الدنیا) (م281هـ)، تحقیق: محمد خیر رمضان یوسف(چاپ اول: بیروت، دار ابن حزم 1997م) 266ص.
در این اثر 320 حدیث تحت عنوان کلى «جوع» گرد آمده است. محقق، درپى نوشتِ کتاب، پژوهش هایى درباره رجال سند و احادیث، شرح لغات مشکل، و بررسى موارد اختلاف نسخ ارائه داده است.
پایان بخش کتاب فهرست هاى ده گانه است.
الصبر والثواب علیه
ابى بکر عبدالله بن محمد (ابن ابى الدنیا) (م 281هـ) تحقیق: محمد خیر رمضان یوسف، (چاپ اول: بیروت، دار ابن حزم، 1997م) 194ص.
196 حدیث تحت عنوان کلى «الصبر والثواب علیه» در این کتاب گرد آمده، که چون قابل موضوع بندى نبوده ـ به گفته محقق ـ همه را تحت یک موضوع آورده است.
محقق درپى نوشتِ کتاب به مباحث رجالى، سندى، شرح لغات مشکل، بررسى موارد اختلاف نسخ پرداخته و در پایان ده عنوان فهرست آورده است.
صفة النار
ابى بکر عبدالله بن محمد (ابن ابى الدنیا) (م 281هـ) تحقیق: محمد خیر رمضان یوسف، (چاپ اول: بیروت، دار ابن حزم، 1997م) 214ص.
کتاب در بردانده 262 حدیث درباره جهنم و عذاب اهل دوزخ، که محقق آن ها را در ده عنوان آورده، النعوذ باللّه من النار، ابواب جهنم، صفة جهنم و سعتها، جبال النار و اودیتها، مقامع اهل النار…، الحمیم والصدید…، الحیّات والعقارب، تلفح وجوههم…، الوان العذاب، بکاء اهل النار، محقق درپى نوشت کتاب، به بحث هاى رجالى، سندى، اختلاف نسخ احادیث و شرح لغات مشکل پرداخته است. در پایان، هشت عنوان فهرست مى آورد.
الحج والعمرة فى الکتاب والسنّة
محمّد رى شهرى (چاپ اول: قم، مؤسسه فرهنگى دار الحدیث، 1376هـ.ش) 404ص.
حجّ، از عظیم ترین فرایض الهى و میثاقى بین عبد و خداست که دو بعد فردى و اجتماعى دارد. پرداختن به جنبه هاى علمى ـ پژوهشى این همایش بزرگ مسلمین، امرى صواب و بس ضرورى است. کتاب الحج و العمرة فى الکتاب والسنّة کوششى است فروتنانه در آستانه قرآن و سنّت که به حج و مسائل پیرامون آن از منظر قرآن کریم و احادیثى که از شیعه و اهل سنّت روایت شده است، مى نگرد والبته کمتر به مسائل فقهى حج مى پردازد.
این اثر بعد از مقدمه ومدخل در سه بخش «مکّه مکرّمه»، «حج» و «مدینه منوّره» تنظیم شده است.
برخى از عناوین بخش اول عبارتند از: نامها، برترى، خصایص، حدود و آداب مکه (فصل اول)؛ برترى، حدود و آداب مسجد الحرام (فصل دوم)؛ نامها و برترى خانه خدا، ساخت و تجدید بناى کعبه و سرگذشت آن (فصل سوم)؛ مقام ابراهیم، حجر الاسود، حجر اسماعیل، حطیم، ملتزم، مستجار، رکن یمانى، زمزم، مدفن انبیا و پوشش کعبه (فصل چهارم).
بعضى از مباحث بخش دوم از این قرارند: وجوب حجّ و شرایط آن، حکمت، فضل، و ثواب و آثار حجّ (فصل اول)؛ تحذیر تارک حجّ و تحذیر از تعطیلى آن (فصل دوم)؛ فرایض حج، واجبات عمرة تمتّع و حجّ تمتّع (فصل سوم)؛ آنچه قبل از حج و در موسوم حج و بعد از مناسک و بعد از رجوع از حجّ سزاوار انجام دادن است (فصل چهارم)؛ برائت از مشرکان، انبیا و حجّ، حجّ پیامبر (فصل پنجم)؛ فضل عمره و فضل آن در ماههاى رجب و رمضان، عمره مفرده درماههاى حج، عمره هاى پیامبر (فصل ششم).
برخى دیگر از مطالب کتاب که در بخش سوم آمده چنین است: نامها، برترى، خصایص و آداب مدینه، ساخت، حدود، فضل و آداب مسجد النبى (فصل اول)؛ زیارت نبى(ص) و ثواب و ادب آن، شفاعت پیامبر(ص) براى زایر مزار پیامبر (فصل دوم)؛ زیارت فاطمه(س) و ثواب و ادب آن، مدفن فاطمه ـ س ـ (فصل سوم)؛ زیارت ائمه(ع)، ثواب و ادب آن (فصل چهارم)؛ زیارت قبور شهدا (فصل پنجم).
در این اثر هفت نقشه به مناسبت آمده است و بحثهاى مفیدى تحت عناوین: فایده، بیان، تنبیه، شده است. کتاب در پایان داراى هفت فهرست است.
تهذیب الاحکام
شیخ الطائفه ابوجعفر محمد بن حسن بن على طوسى، تحقیق و تصحیح: على اکبر غفّارى (چاپ اوّل: تهران، نشر صدوق، 1376هـ.ش) 10 جلد.
تهذیب الاحکام از کتب حدیثى معتبر شیعه و یکى از کتب اربعه است که تمام ابواب فقه را در بردارد و تاکنون بارها تحقیق و منتشر شده است. محقق محترم در این تصحیح علاوه بر توضیحات مفید و تفسیر لغت هاى مشکل و نقل بزرگان شیعه، شماره صفحه هاى تهذب الاحکام چاپ دار صعب ـ دارالتعارف را نیز در حاشیه آورده است.
مصحح همچنین کتاب را با چند نسخه مقابله کرده است؛ از جمله: نسخه دو جلدى چاپ سنگى در سال 1316هـ.ق به خط ابوطالب محمد موسوى؛ نسخه ده جلدى چاپ نجف اشرف؛ نسخه تصحیح شده خطى در دو جلد که در سال 1087هـ.ق به خط عبدالواحد بن محمد بن امین شیرازى نوشته شده است؛ نسخه تصحیح شده خطى در دو جلد به خط قنبرعلى قارى بن سلیمان نائى که جلد اوّل در سال 1050هـ.ق و جلد دوم در سال 1057هـ.ق نوشته شده است؛ نسخه اى که تاریخ نگارش آن از چهار نسخه قبلى قدیمى تر است.