تحلیل و بررسی صامت های میانجی در زبان فارسی با رویکرد زبان شناختی و تاریخی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زبان به عنوان مهمترین نهاد اجتماعی، نظام بسیار پیچیده و گسترده ای است که از طرح ها و الگوهای خاصی پیروی می کند تا در محور زنجیری یا همنشینی، با ترکیب واج ها و خلق واحدهای زبانی بزرگتر، بتواند ایجاد ارتباط را در بین گویشوران ممکن سازد. یکی از مهمترین الگوهای حاکم بر همنشینی واج ها، حضور واج های میانجی، هنگام ترکیبِ تکواژها با یکدیگر است. نظر به این که موقع ترکیبِ تکواژها، در جایگاه های مختلف، واج های میانجی خاصی ظاهر می شود، این پرسش پیش می آید که علت حضور میانجی ها در این موضع چیست؟ چرا در جایگاه های مختلف، از واج های صامت مختلف و متفاوتی به عنوان میانجی استفاده می شود؟ و خاستگاه تنوع حضور واجی های میانجی چیست؟ جستار حاضر در پی آن است که به شیوه توصیفی و تحلیلی با رویکرد زبان شناختی و تاریخی این مقوله را مورد کندوکاو قرار دهد. نتایج به دست آمده، نشان می دهد که در زبان فارسی ده واج میانجی وجود دارد که برخی از آنها، میانجی مرده و نارایج محسوب می شوند، برخی از دوره رشد و تکوین زبان فارسی رایج و متداول بوده است و برخی نیز، ریشه در زبان محاوره دارند، و علت حضور میانجی ها را باید در قاعده التقای مصوت ها و تنوع کاربرد صامت های میانجی را هم در فرایند فرسایش کناری در زمان های گذشته، و نیاز به احیایِ واج حذف شده به خاطر التقای مصوت ها جستجو کرد.Analysis and Investigation of Mediating Consonants in Persian language with a linguistic and Historical Approach
Language, as the most important social institution, is a very complex and extensive system that follows certain designs and patterns in order to be able to create communication by combining phonemes and creating larger language units in the axis of chain or association. It makes it possible among the speakers. One of the most important patterns governing the combination of phonemes is the presence of mediating phonemes when combining morphemes with each other. Considering the fact that when morphemes are combined, certain intermediate phonemes appear in different positions, the question is raised, what is the reason for the presence of intermediates in this position? And why are different consonant phonemes used as mediators in different places? And what is the origin of the diversity of mediating phonemes? The present essay seeks to investigate this category in a descriptive and analytical method with a linguistic and historical approach. The obtained results show that there are ten intermediate phonemes in the Persian language, some of which are considered dead and uncommon, some of them were common during the growth and development of the Persian language, and some of them are rooted in colloquial language: the reason for the presence of mediators should be found in the rule of vowel conjugation and the diversity of the use of mediator consonants in the process of lateral erosion in the past, and the need to revive the deleted phoneme due to vowel conjugation.