تحلیل و بررسی دیدگاه های فقیهان معاصر درباره قاضی نعمان و آثار او (بررسی موردی نظرات آیت الله سیستانی و آیت الله شبیری زنجانی) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شماره صفحات:
۳ - ۲۵
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
قاضی نعمان (د. 363ق) از تأثیرگذارترین دانشمندان اسماعیلیه در طول تاریخ این مذهب است. از روزگار صفویه که برخی از آثار او، به ویژه کتاب حدیثیِ دعائم به طور چشم گیری به فضای امامیه راه یافت، بحث های دنباله داری درباره وی و آثار حدیثی اش در میان امامیان درگرفته که این بحث ها به مرور، به ویژه در سده اخیر، پختگی بیش تری یافته است. درمیان برجسته ترین فقیهان معاصری که در این باره، نظرات شایان توجهی ابراز داشته اند، باید از آیت الله شبیری زنجانی و آیت الله سیستانی یاد نمود. مقاله پیشِ رو، در پی آن است که به واکاوی دیدگاه های این دو اندیشمند درباره قاضی نعمان و آثار حدیثی وی بپردازد. در این راستا، با مقایسهٔ دیدگاه های این دو فقیه با داده های موجود در آثار خود قاضی نعمان، منابع دست-اول تاریخی و پژوهش های اسماعیلیه پژوهان معاصر، روشن شد که آیت الله سیستانی موشکافانه انگیزه تألیف دعائم را این گونه تشخیص داده اند که فاطمیان با تشکیل حکومت، به ضرورت وجود قانونی برای کشورداری پی بردند و به همین خاطر، پیگیر تألیف دعائم شدند. هم چنین آیت الله شبیری زنجانی نیز با ریزبینی، به این مسئله پی برده اند که قاضی نعمان به منظور روشن تر شدنِ مراد حدیث و فتوای خود، گاه در عبارت های احادیث دعائم دست برده است.Analyzing and examining the views of contemporary jurists about al-Qāḍī l-Nuʿmān and his works (A case study of the viewpoints of Ayatollah Sīstānī and Ayatollah Shubeyrī Zanjānī )
al-Qāḍī l-Nuʿmān al-Maghribī (d. 363 AH) is one of the most prominent Ismāʿīlī scholars. Since the Safavīd era, when some of his books, especially Daʿāʾim, entered the Imāmī spaces, there have been constant discussions among scholars about his religion and the validity of his books. In modern times, Ayatollah Shubeyrī Zanjānī and Ayatollah Sīstānī are two jurists who have made interesting points in dealing with the issues of Shiite heritage. This article analyzes the views of these two thinkers about al-Qāḍī l-Nuʿmān and his hadith works. In this regard, by comparing the views of these two jurists with the data available in al-Qāḍī l-Nuʿmān's own works, primary historical sources and the researches of contemporary Ismaili scholars, it became clear that Ayatollah Sīstānī has scrutinized the motivation for compiling Daʿāʾim as the way that the Fātimids realized the necessity of having a law for their government after forming the government and therefore ordered the compilation of Daʿāʾim. Also, Ayatollah Shubeyrī Zanjānī has also realized this issue with his insight that al-Qāḍī l-Nuʿmān In order to clarify the meaning of the hadith and his fatwa, has sometimes changed the words of hadiths in Daʿāʾim.
تبلیغات
