حریز بن عبدالله و عبدالله بن نجاشی از صحابیان والامقام امام صادق۷، در «سِجِستان»، در واکنش به ناسزاگویی خوارج به امام علی۷، تعدادی از آنان را کشتند. امام صادق۷ در برابر این اقدامات مشابه، «حریز» را از خود دور ساخت که حاوی تخطئه و تنبیه اوست و «ابن نجاشی» را پذیرفت و رفتارش را تصحیح نمود. پژوهش فرارو دنبال پاسخ به چگونگی و چرایی این موضع گیری متفاوت است.درباره جرح یا توثیق این راویان، در منابع روایی، رجالی و برخی مجلات تخصّصی، نکاتی آمده است؛ امّا درباره چرایی تفاوت رفتار امام صادق۷، مقاله ای یافت نشد. بررسی و تحلیل اخبار مرتبط، نشان می دهند که حمل روگردانی امام۷ از حریز بر تقیه بی وجه نیست. همچنین گرچه حکم اولیّه سبّ کننده امام علی۷، قتل اوست، لکن اجرای این حکم، مستلزم اذن معصوم۷ و پیش بینی پیامدهای آن است که رعایت این جهات، به ویژه از اصحابی در تراز حریز انتظار می رفته است؛ اموری که در شرایط متفاوت و درباره افرادی چون ابن نجاشی مورد انتظار نبوده است.
