روایت أنا نقطه تحت الباء در ترازوی نقد (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ایتی منسوب به امام علی است که در آثاری با رویکهرد » أنا نقطه تحت الباء « روایتعرفانی نقل شده که گاه در میرا عرفانی و فلسفی شر داده شده و گاه تک نگاری هاییمتعددی در باره آن نگاشته شده است. این امر بر ضهرورت ارزیهابی ایهن روایهت مهی افزایهدکه در این نوشتار به آن می پردازیم. بررسی ها نشان می دهد که اولین بار ابن طلحه شافعیدر قرن هفتم در الدر المنظم فی السر الأعظم، گوینده این عبارت را امام علی دانسهته،لهیکن او و قهایلان انتسهاب آن بهه حضهرت پهس از وی، سهندی بهرای آن ذکهر نکهرده انهد. ازسهوی دیگهر، افهرادی چهون عهین القضهات همهدانی، سهمعانی، ابهن عربهی و سهعید الهدینفرغههانی گوینههده آن را شههبلی صههوفی دانسههته انههد؛ در حههالی کههه تهههذیب الاسههرا رابههو سههعدخرگوشی، الرساله القشهیری هابوالقاسهم قشهیری، إحیهاء العلهو مغزالهی و تهذکره الأولیها ءعطهارنیشابوری گویای انتسهاب آن بهه شخصهی ناشهناخته از معاصهران شهبلی اسهت. افهزون بهراین، فقدان نقطه در خه عربهی در صهدر اسهلام، تهاریخ نقطهه گهذاری در مصهاحف و درجنقطه در مصاحف با کارکرد إعراب، مصاحف بدون نقطه منسهوب بهه معصهومان )علهل(در قرن اول، عهدم اسهتعمال نقطهه بهه معنهای اصهطلاحی آن در روایهات، و ضهعف و قصهوردلالههی مؤیههدات روایههی آن مو،ههب تردیههد در انتسههاب ایههن روایههت بههه امیههر المههؤمنینمی شود که در این نوشتار مورد بررسی قرار می گیرد.