جامعه، فضا و رفتارهای خشونت بار: بررسی رابطه میان شاخص های اجتماعی فضایی و بروز نزاع و درگیری (مورد مطالعه: شهر رشت) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اهداف: نزاع و درگیری از منابع عمده استرس در روابط میان فردی و اجتماعی است که اثرات منفی بر سلامت و بهزیستی فردی و اجتماعی داشته و ممکن است آسیب های اجتماعی، امنیتی و سیاسی در جامعه ایجاد کند. آمارها نشان می دهند که نرخ وقوع نزاع و درگیری در ایران و نیز در استان گیلان طی سال های اخیر روند افزایشی داشته است. پژوهش حاضر با تعیین تفاوت محله های با میزان نزاع و درگیری بالا و پایین شهر رشت از نظر شاخص های اجتماعی فضایی انجام شد. روش مطالعه: مطالعه حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و در قالب یک طرح مورد- شاهدی و به صورت مقطعی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه جوانان 16 تا 35 سال ساکن در محلات جرم خیز و محلات دارای نرخ وقوع کم تر جرم در شهر رشت براساس داده ها و معیارهای فرمان دهی انتظامی استان گیلان بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و فرمول کوکران، تعداد 380 نفر به دست آمد اما جهت دقت بیشتر تعداد 400 نفر انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری متغیرها عبارت بودند از: مقیاس های بدنام سازی محلات، منابع نهادی محلی، ناهماهنگی فضایی محلات، محرومیت نسبی محلات، انسجام محله، کنترل اجتماعی، شبکه های اجتماعی محلات، سرایت اجتماعی محلات و کیفیت زیباشناختی محلات. داده ها با استفاده از روش تحلیل مؤلفه های اصلی، آزمون تی و آزمون کای اسکوئر تحلیل شدند. یافته ها: تفاوت معنی داری بین محلات با نزاع و درگیری بالا و پایین از نظر متغیرهای بدنام سازی محلات (01/0 > P)، منابع نهادی محلات (01/0 > P)، کنترل اجتماعی (01/0 > P)، شبکه های اجتماعی محلات (01/0 > P)، و ناهماهنگی فضایی (01/0 > P) وجود داشت. نتیجه گیری: نارسایی در شاخص های اجتماعی فضایی محلات، مانند بدنام سازی، ضعف منابع نهادی، کاهش کنترل اجتماعی، نارسایی در شبکه های اجتماعی واقعی و ناهماهنگی فضایی از جمله عوامل خطر بروز رفتارهای پرخاشگرایانه نزاع و درگیری می باشند. بنابراین، کاهش نرخ ارتکاب نزاع و درگیری مستلزم تقویت شاخص های اجتماعی فضایی است.Society, Space, and Violent Behaviors: The Relationship Between Socio-Spatial Indicators and Incidence of Quarrel and Conflict (Case Study: Rasht City)
Objectives: Conflict is one of the main sources of stress in interpersonal and social relationships, which negatively affects individual and social health and well-being and may cause social, security, and political damage in society. Statistics show that the rate of conflicts in Iran and Gilan province has increased in recent years. This study aimed to determine the difference between high- and low-conflict neighborhoods in Rasht City in terms of socio-spatial indicators. Methods: The present research was conducted using a descriptive-analytical method, a case-control design, and a cross-sectional approach. The statistical population of this research included all young people aged 16 to 35 years living in crime-prone neighborhoods (hotspots) and neighborhoods with a lower crime rate in Rasht city based on the data and criteria of the police commandery of Guilan province. Using the cluster sampling method and Cochran's formula, the number of 380 people was obtained, but for more accuracy, 400 people were selected (200 people from the neighborhoods with a high level of quarrel and 200 people from the quarters with a low level of quarrel and contention). The data collection tools were stigmatization of neighborhood scale, local institutional resources, neighborhood spatial mismatch, neighborhood physical surrounding, neighborhood relative deprivation, social cohesion, social control, neighborhood social networks, neighborhood social contagion, and neighborhood aesthetic quality. The data were analyzed using descriptive and inferential statistics using SPSS software version 26, principal component analysis, t-test, and chi-square test. Results: Results revealed that there is a significant difference between neighborhoods with high and low quarrel and contention in terms of the variables of stigmatization of neighborhoods (P < 0.01), institutional resources of neighborhoods (P < 0.01), social control (P < 0.01), social networks of neighborhoods (P < 0.01), and neighborhood spatial mismatch (P < 0.01). Conclusion: Inadequacy in social-spatial indicators of neighborhoods, such as defamation, weakness of institutional resources, reduction of social control, inadequacy in real social networks, and spatial inconsistency, are among the risk factors of violent behavior and conflict. Therefore, reducing the rate of conflict and quarrel requires strengthening socio-spatial indicators.