تحلیل دروغ مصلحت آمیز و امکان روایی اخلاقی آن در حوزه حقوق کیفری (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
در این مقاله ، به تحلیل مفهوم و ماهیت دروغ مصلحت آمیز ، معیارِ شناسایی مصلحت و شرایط توجیه آن و همچنین لوازم و ثمرات آن در حوزه حقوق کیفری ، پرداخته می شود تا به این نتیجه نائل شویم: دروغ مصلحت آمیز در حالت استثنایی و با شناسایی مصلحت و قاعده برتری اهم بر مهم ، توسط کسی که صاحب فضیلت فکری مقدم بر فضایل اخلاقی باشد و خِرد عملی او بتواند مصلحتی را که رعایتش با اخلاق مناسبت دارد بشناسد ، قابل توجیه است؛ حق دروغ گفتن در شرایط استثنایی وجود ندارد و دروغ مصلحت آمیز با تحقّق عناصرش ، صرفاً قابل توجیه اخلاقی است؛ علی الاصول در گستره دانش حقوق کیفری ، تسرّی توجیه وارده در مورد دروغ مصلحت آمیز ، به سوگند و شهادت دروغ ، همچنین طرح شکایت و دفاع دروغ ، مبتنی بر قیاس است و جایز نیست و رعایت صداقت در دادرسی های کیفری و به ویژه نحوه جمع آوری ادله و به دور از هر گونه دروغ ، ضروری است. مواجهه صادقانه در تحقیق از متهمان ، از مقدمات واجب اصل مشروعیت جمع آوری ادلّهاست. صاحب منصبان نظام عدالت کیفری در گستره حرفه تخصصیشان نیز باید به دور از هر گونه فریب و دروغ ، اقدام کنند.An Analysis of Expedient Lies and the Possibility of their Moral Permissibility in Criminal Law
In this paper, we analyze the concept and nature of lies and their types with a focus on expedient lies, the criterion for identifying expediencies, and the conditions under which they are justified, as well as their implications and consequences in the field of criminal law. We conclude that expedient lies are justified in exceptional cases where the expediency is known and the rule of “the more important and then the less important” applies by someone who has intellectual virtues prior to moral virtues-someone whose practical reason can identify the expediency which is moral to be observed. In these exceptional circumstances, there is no right to telling lies. When the circumstances obtain, expedient lies are just morally justifiable. In principle, in the realm of criminal law, it is impermissible to extend such a justification about expedient lies to false testimonies as well as false complaints and defenses, and it is necessary to observe truthfulness in criminal trials, and particular in gathering evidence. Truthfulness in interrogation of the accused is an obligatory preliminary of the legitimacy of gathering evidence. Those in charge in criminal justice should also avoid any lies and deceptions in their jurisdiction.