تأثیرات علم اخلاق بر استنباط احکام فقهی با تأکید بر آرای غزالی در کتاب احیاء علوم الدین (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
اخلاق و فقه، به عنوان دو علم مستقل ، اما بسیار نزدیک و همگون، ظرفیت و امکان تأثیرگذاری بر یک دیگر را دارند . تحقّق بخشیدن به این تأثیرات می تواند به ارتقاء، پویایی و هماهنگی احکام فقهی و اخلاقی کمک شایانی بکند . در این مقاله - به شیوه تحلیلی و مطالعات تاریخ اندیشه - تأثیرات علم اخلاق بر استنباط احکام فقهی را از دیدگاه غزالی، طرح و بررسی کرده ایم. هدف این نوشتار تبیین و بررسی شیوه استنباطِ فقهیِ مطلوب از دیدگاه غزالی است. این شیوه استنباط در این مقاله « استنباط باطن گرایانه» نامیده شده است . در این مقاله، تبیین شده است که علم اخلاق از طریق تغییر مبانی انسان شناختیِ استنباط فقهی و ایجاد رویکرد فضیلت گرایانه در آن ، تصورات و تصدیقات استنباطی را متحوّل می کند . در نتیجه این تحوّل و تغییر، تصورات فقهی گسترده تر شده و در برخی مواردْ معانی آنها تغییر می کند . در حوزه تصدیقات نیز استنباط باطن گرایانه باعث هماهنگیِ هرچه بیشتر گزاره های فقهی و اخلاقی ، تبیین احکام جدیدی در حوزه منش ها و باطن انسان، هماهنگی احکام افعالِ ظاهری با احکام منشی و باطنی و یافتن نظام طولی در میان احکام ظاهری و باطنی می شود.Impacts of Ethics on Inference of Jurisprudential Rulings with a Focus on Ghazālī’s Views in his Revival of the Religious Sciences (Iḥyā ulūm al-dīn)
As two independent and yet very close and homogeneous sciences, ethics and jurisprudence (fiqh) have the capacity and possibility of a mutual impact. The realization of these impacts can greatly help the promotion, dynamics, and harmony of jurisprudential and moral rulings. Drawing on an analytic method and studies in intellectual history, this paper considers the impacts of ethics on inference of jurisprudential rulings in Ghazālī’s view. The paper aims to analyze, explicate, and consider Ghazālī’s proposal about the impacts. The style of inference resulting from these impacts is called “inner inference.” In this paper, we explain that ethics can transform inferential conceptions and judgements via a change of the humanist foundations of jurisprudential inference and a presentation of a virtue approach to such inferences. As a result of thee transformations, jurisprudential concepts will expand, and in some cases, their meanings will change. Moreover, as to the inference of jurisprudential rulings, their disadvantages and impacts on the human psyche will be taken into account, culminating in jurisprudential rulings which are compatible with other sciences such as ethics, have vertical orders, and have conditions and constraints approximating their rulings to their philosophy..
تبلیغات
