چالش های فقهی کاشت تراشه های عصبی مغزی (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
پیشرفت فن آوری به گونه ای است که کاشت تراشه های عصبی مغزی به عنوان رابطی بین مغز آدمی با رایانه و ماشین، محدود به مصارف درمانی نخواهد ماند و حوزه های دیگری چون امنیت، دفاع و سرگرمی را دربرخواهد گرفت. گستردگی مصارف این فن آوری نوپیدا، چالش های پرشمار فقهی را به دنبال خواهد داشت که حل آن را ضروری می سازد. در مجموع، کاشت تراشه با انگیزه های درمانی و امنیتی و نظامی، مشروع به نظر می رسد و مخاطرات احتمالی درمان و شبهه تغییر خلقت آدمی، صلاحیت منع از تجویز کاشت تراشه با انگیزه درمان یا تأمین امنیت جامعه اسلامی را ندارند. البته ضمان ناشی از خسارات و جنایات حاصل از کاشت یا هک تراشه، متوجه کسی است که جنایت به او منتسب است. اما کاشت تراشه صرفاً به انگیزه سرگرمی از جهت منافات با مذاق شارع، مشروع به نظر نمی رسد. حاکمیت اسلامی نیز مجاز به دسترسی بدون اجازه به اطلاعات تراشه های شهروندان مسلمان جامعه اسلامی نیست؛ مگر در اموری که مرتبط با مصالح عمومی و ضروری جامعه اسلامی بوده و در چهارچوب قوانین ویژه و با حفظ کرامت انسانی افراد، اعمال شده باشد.التّحدیات الفقهیّه لزراعه الشّرائح العصبیّه فی الدّماغ
إنّ التّقدم التّکنولوجی بلغ إلی درجه أنّ زرع شرائح الدّماغ العصبیّه کواجهه بین الدّماغ البشری و بین الکمبیوتر والآله لن یقتصر على الأغراض الطّبیّه وسیشمل مجالات أخرى مثل الأمن والدّفاع والتّرفیه. إنّ اتّساع نطاق استخدامات هذه التّکنولوجیا النّاشئه سیؤدّی إلى العدید من التّحدیات الفقهیّه الّتی لابدّ من الإجابه علیها. وبشکل عام، یبدو أنّ زرع الشرّائح، لأغراض علاجیّه أو أمنیّه أو عسکریّه هو أمر مشروع، وأنّ المخاطر المحتمله للعلاج والشّکوک فی تغییر الطّبیعه البشریّه غیر صالحه للمنع عن زراعه الشّرائح، بدافع العلاج أو تأمین الأمن فی المجتمع الإسلامی. وبالطّبع، فإنّ الضّمانات المتعلّقه بالخسائر والجرائم النّاجمه عن زرع الشّریحه، أو الاختراق، موجَّهه إلى من تُنسب إلیه الجنایه. لکن زرع الشّریحه، لمجرّد التّرفیه لا یبدو مشروعاً بالمقارنه مع ذائقه الشّرع. کما لا یُسمح للحکومه الإسلامیّه بالوصول إلى معلومات شرائح المواطنین المسلمین فی المجتمع الإسلامی دون إذنهم؛ إلّا فیما یتعلّق بالمصالح العامّه والضّروریه للمجتمع الإسلامی، ویطبَّق فی إطار قوانین خاصّه مع الحفاظ على کرامه الإنسان.
تبلیغات
