مسئولیت شهود زائد در صورت رجوع از شهادت در فقه مذاهب اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
چنانچه تعداد شهود بیش از نصاب لازم برای اثبات موضوعی بوده و شهود زائد، قبل از صدور حکم، از شهادت رجوع کنند، با توجه به اینکه رجوع شهود قبل از صدور حکم بوده، ضمانی بر عهده شهود زائد نیست؛ اما اگر شهود زائد بعد از صدور حکم از شهادت رجوع کنند، در ضامن دانستن آنان، فقهای مذاهب اسلامی دو دیدگاه دارند: نظریه مشهور فقهای شیعه و حنبلی این است که شهود زائد نسبت به سهم خودشان در شهادت ضامن هستند، زیرا حکم به سبب شهادت همه شهود صادر شده است، بنابراین هر شاهدی به سهم خود در شهادت، ضامن خواهد بود. دیدگاه دیگر که نظر مشهور فقهای حنفی، شافعی و مالکی و بعضی از فقهای شیعه و حنبلی است، بدین قرار است که مسئولیتی متوجه شهود زائد نیست، چون بود و نبود شهود زائد در صدور و عدم صدور حکم تأثیر ندارد. با توجه به شهادت سایر شهود و اثبات موضوع با شهادت آنان، به نظر می رسد عدم ضمان شهود زائد راجح باشد، البته اگر شهادت شهود زائد به دلیل تعارض شهود یا دلایلی دیگر، در صدور حکم مؤثر باشد، ضمان آنان موجه و صحیح به نظر می رسد.Liability of redundant witnesses in case of referring from testifying in the jurisprudence of Islamic Denominations
If the number of witnesses is more than the quorum required to prove an issue and the redundant witnesses withdraw their testimony before the verdict is issued, considering that the witnesses' referral was before the verdict is issued, there is no guarantee for the redundant witnesses; However, if additional witnesses withdraw their testimony after the verdict is issued, then the jurists of Islamic schools have two views on considering them as guarantors. The famous theory of Shia and Hanbali jurists is that redundant witnesses are guarantors for their share in the testimony, because the verdict was issued due to the testimony of all the witnesses, so each witness will be a guarantor for his share in the testimony. Another point of view, which is the opinion of the famous Hanafi, Shafi'i, and Maliki jurists and some Shia and Hanbali jurists, is that there is no responsibility towards redundant witnesses, because the presence or absence of redundant witnesses does not affect the issuance or non-provision of a verdict. According to the testimony of other witnesses and the proof of the issue with their testimony, it seems that it is preferable not to guarantee redundant witnesses, of course, if the testimony of redundant witnesses is effective in issuing a verdict due to the conflict of witnesses or other reasons, their guarantee seems justified and correct.