واکاوی آداب ضیافت در تصوف (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
صوفیه در نگرش، روش و منش ویژه ای که در همه شئون حیات خویش داشته اند، به بحث طعام و امور مربوط به آن نیز پرداخته اند. دامنه این بحث چنان فراگیر است که موضوعاتی چون «ضیافت»، «مهمانی دادن» و «مهمانی رفتن» را هم در بر می گیرد. آنان برای این موضوعات نکات و آدابی مشخص وضع کرده اند که رعایت آن ها ازسوی سالک سبب پیشرفت معنوی او می شود؛ ولی بی توجهی اش به آن ها یا موجب وقفه سلوکش خواهد شد یا به بیراهه اش خواهد کشاند. بخشی از نگاه صوفیان به این موضوع به اموری درونی چون اخلاص و نیت صحیح سالک و بخشی دیگر به اموری بیرونی مانند کمیت، کیفیت و نحوه تدارک طعام در ضیافت ها یا حضور در آن ها برمی گردد. در این جستار هدف آن است تا با کاربست روش تحلیلی توصیفی و بررسی منابع صوفیانه و سایر منابع مرتبط، آداب و بایسته های مربوط به این موضوع شناخته و تبیین و تحلیل گردد. با تتبع در آثار صوفیانه ازجمله قوت القلوب و احیاء علوم الدین معلوم می گردد که ضیافت دادن و به ضیافت رفتن نه امری روزمره، بلکه گونه ای عبادت است و به تأسی از قرآن و سیره نبوی ظرایف و دقایق بسیاری در آن لحاظ شده است. از دیگر نتایج جالب توجه، مخالفت با برخی آداب ایرانی مانند نخوردن طعام بر خوان، رعایت سکوت هنگام صرف طعام و شستن دست های حاضران در ضیافت در ظروفی مجزاست. افزون بر این ها آدابی چون التزام به خدمت، اطعام دیگران و دوری از تکلف می تواند یادآور ارتباط این جنبه از تصوف با آداب فتوت باشد.Analysis of Banquet Manners in Sufism
In the special attitude, method and character that Sufis have had in all affairs of their lives, they have discussed food and its related matters as well. The scope of this discussion is so comprehensive that it includes topics such as "feasting", "giving a party" and "going to a party". They have established specific tips and manners for these issues, the observance of which by the seeker will lead to his spiritual progress, but if he ignores them, it will either cause his behavior to stop or lead his astray. Some part of the Sufis' view of this issue is related to internal matters such as sincerity and the correct intention of the seeker, and another part to external matters such as quantity, quality and the way of preparing food in banquets or attending them. The advice of Sufis and mystics is that seekers should keep these points in mind and act on them in parties and gatherings that are accompanied by eating, so that they not only avoid being misled, but also reach higher levels along the way. This research aims to identify, explain and analyze the customs and duties related to this subject by applying the analytical-descriptive method and examining Sufi sources and other related sources. By studying Sufi works such as Qūt al- Qulūb and Iḥyā, Ulūm al- Dīn, it is clear that banqueting is not a daily thing, but a form of worship, and following the Qur'an and the Prophet's life, many subtleties and details have been included in it. Another interesting result of attention in this regard is the opposition to some Iranian customs such as not eating food on the desk, observing silence while eating and washing the hands of participants at the banquet in separate dishes, and the connection with some customs of Futuwwah Such as commitment to service, feeding others, and avoiding discomfort.
تبلیغات
