کارکرد جمله های مرکب در مثنوی معنوی (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (دانشگاه آزاد)
آرشیو
چکیده
بخش بزرگی از دل نشینی کلام مولوی به شیوه ی بیان و نحو کلام او مربوط می شود .مولوی پژوهان اغلب از گیرایی کلام مولوی سخن ها گفته اند؛ امّا بسیاری از رمزهای این زبان پوشیده مانده است؛ برای کشف این زیبایی ها هیچ راهی جز تحلیل زبان وی وجود ندارد. پس نگارندگان بر آن شدند تا با بررسی کارکرد نحوی و بسامد جملات مرکب در مثنوی به دریافت برخی از عوامل انسجامی این اثر مدد رسانند.این تحقیق بر اساس 1372 بیت از آغاز دفتر اوّل مثنوی انجام پذیرفته است و شیوه ی کار مبتنی بر روش آماری و تجزیه و تحلیل ساختاری و طبقه بندی جملات است. از این بررسی نتایج قابل توجّهی در ارتباط تنگاتنگ محتوای متن با ساختمان جمله ای زبان آن به دست آمده؛ در مثنوی جمله های مرکب به مراتب بیشتر از جمله های ساده مورد استفاده قرار گرفته است و از میان این جملات ، جمله هایی که از یک پایه و یک پیرو ساخته شده اند بسامد بیشتری دارند؛ این امر علاوه بر آن که انسجام متن را افزایش داده، با طولانی تر کردن جمله ها بستر مناسبی برای محتوای آموزشی مثنوی فراهم آورده است، در بعضی از این جملات مرکب، مولوی با حذف حرف ریط ، خواننده را آزاد گذاشته تا خود حرف ربط مناسب را برگزیده و با توجّه به آن جمله ی پایه و پیرو را انتخاب کند؛ و یا در بعضی از جملات مرکب پیچیده، بک جمله هم زمان دو نقشِ پایه و پیرو را دارد،به این معنی که نسبت به جمله پیش و پس از خود، نقش آن متفاوت می شود.The function of Compound Sentences in Masnavi-ye-Ma’navi
Without a doubt, a large portion of the pleasant nature of Rumi’s work is related to his manner of expression and his method of diction. Rumi-researchers have often spoken of the allure of Rumi’s expression, yet many of the charming secrets of this language still remain unknown; it seems there are no solutions in this field but the meticulous analysis and the detailed study of his way of writing. Therefore, the author of this essay was determined to understand the language of Rumi to the best of her abilities; for this reason, compound sentences were chosen from Masnavi-ye-Ma’navi so that by analyzing them she could gather more information about Rumi’s usage of different sentence types that has resulted in the coherence of his work.Because of the large volume of couplets in Masnavi, we chose about 1372 couplets from the first book and obtained substantial results by examining them. Based on the results, in Rumi’s Masnavi-ye-Ma’navi, compound sentences are used considerably more often than simple sentences, and among these sentences, ones that consist of one independent clause and one dependent clause are higher in frequency. In some of these compound sentences, Rumi removes conjunctions, giving the readers freedom to choose the appropriate conjunctions themselves and find the independent and dependent clauses based on that; or, in some compound-complex sentences, one clause can simultaneously be dependent and independent, meaning that depending on the clauses that come before and after it, its role changes.