تحلیل آیکونوگرافی نقوش صخره ای تنگ موردان شهرستان فاریاب استان کرمان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هنر صخره نگاری از دیرباز مورد توجه جوامع انسانی بوده است. یکی از مناطق شاخص این هنر، تنگ موردان شهرستان فاریاب در جنوب استان کرمان است. در مسیر این درّه نقوش متنوعی نقر شده که شامل نقوش انسان، عقرب، سگ، بز، پرنده، ماهی، پلنگ، شیر، ماه و نقوش مبهم روی صخره ها و یا سنگ های بزرگ حاشیه رودخانه است. برای درک مفاهیم و معانی این نقوش نیاز به شناخت مؤلفه های نمادینی است که روزگاری همانند زبان کلامی، معنایی مشخص در فرهنگ های کهن داشته اند. به نظر می رسد هنرمندان این تنگه درصدد بازگویی روایاتی بوده اند. هدف اصلی این پژوهش دسته بندی نقوش صخره ای تنگ موردان و تحلیل معنای آن ها براساس روش آیکونوگرافی است و در پی پاسخ به این سؤال است که نقوش سنگ نگاره های تنگ موردان از منظر آیکونوگرافی چه معنا و مفهومی می تواند داشته باشند؟ در این راستا آیکونولوژی می کوشد این مؤلفه های نمادین را که به صورت مکرر دیده می شوند با روشی علمی تفسیر نماید. رویکرد پژوهش تاریخی - تحلیلی و مستند نگاری نقوش، به صورت میدانی و کتابخانه ای انجام پذیرفته که بر مبنای بررسی جزئیات و سبک ترسیمی نقوش است. تاکنون امکان تاریخ گذاری دقیق این نقوش به کمک روش های آزمایشگاهی میسر نشده؛ اما نگارندگان با رهیافت سنتی مقایسه ای و تحلیل محتوای نقوش، آن ها را معرفی و تاریخی نسبی را مطرح کرده اند.Iconographic analysis of Tang Mordan rock motifs in Faryab city, Kerman province
The art of petrolyphs has been intrest to human societies for a long time. One of the prominent areas of rock art in the south of Kerman province is Tang Mordan in Faryab city. On the way to this valley, various motifs have been carved, including human, scorpion, dog, goat, bird, fish, leopard, lion, moon and obscure motifs. There are engravings on the rocks or big stones of the riverside, which seems that the artists of this gorge intended to tell stories. In order to understand the concepts and meanings of these motifs, it is necessary to know the symbolic components that once had a specific meaning in ancient cultures, just like verbal language. and interpret with a scientific method. The main goal of this research is to classify Tang Mordan rock motifs and analyze their meaning based on the iconographic method, and it seeks to answer the question, what is the meaning and concept of the Tang Mordan petroglyphs from the point of view of iconography? The research method for documenting the motifs is field and library observation with a historical and analytical approach, based on examining the details and drawing style of the motifs. So far, it is not possible to accurately date these motifs with the help of laboratory methods, and only with the traditional comparative approach and content analysis of the motifs, a relative history for these motifs can be proposed.
تبلیغات
