فقه و بحران رقابت سیاسی در جهان اسلام (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
از میان بحران های سیاسی که در جهان اسلام وجود دارد، فقدان دموکراسی و میل به اقتدارگرایی در صدر آن ها قرار دارد. گذشته از علل و عوامل جامعه شناختی که در باره آن ذکر می کنند، اما به نظر می رسد عدم تحلیل جوهره آن در سایه اندیشه دینی مزید بر علت شده است. دموکراسی متعلق به غرب و استقبال از آن در جهان اسلام نیازمند بازسازی آن بر مدار نص است. این که ساختار باید از اقتدارگرایی به در آید و نقش مردم در زندگی سیاسی افزایش یابد، مهم است اما آنچه مورد غفلت قرار می گرفت پرداختن به جوهره دموکراسی یعنی رقابت سیاسی است که بدون آن اساساً دموکراسی بی معنا می شود. آنچه به دموکراسی هویت می بخشد و آن را از ساختار اقتدارگرایی جدا می سازد، رقابت سیاسی است و نه مشارکت سیاسی؛ ممکن است در نظامی اقتدارگرا مشارکت افزایش یابد و حاکمیت با رأیی بالا بر سر قدرت بماند؛ اما همچنان بر وجه اقتدارگرایی خود باقی بماند. از دهه 1920م که از آن به بهار استقبال از دموکراسی در جهان اسلام یاد می کنند تاملات زیادی در باره ابعاد مختلف دموکراسی از منظر اسلامی شده است، اما در باره جوهره آن که همان رقابت سیاسی است کمتر توجه شده است. این که موضع اندیشه دینی در قبال این مفهوم چیست؟ و کدامیک از ابواب فقهی قادر به ضابط مند کردن آن در درون یک نظام سیاسی است؟ (مسأله و سؤال). از نظرگاه این مقاله باب سبق و رمایه می تواند مسیر چنین رقابتی را روشن سازد و قواعد اسلامی آنرا بیان کند (فرضیه). روش شناسی این مقاله، همان روش متداول موضوعات جدید فقهی است که بر اجتهاد حوزوی ابتناء دارد (روش شناسی). این بررسی نشان می دهد که فقه رقابت سیاسی را پذیرفته و برای آن قواعدی قائل است که عمل به آن ها می تواند چنین رقابتی را موجه سازد (یافته ها).Jurisprudence and the Crisis of Political Competition in the Islamic World
Among the political crises that exist in the Islamic world, the lack of democracy and the desire for authoritarianism are at the top of them. Apart from the causes and sociological factors that they mention about it, it seems that the lack of analysis of its essence in the shadow of religious thought has become an additional cause. Democracy belongs to the West and its acceptance in the Islamic world requires its reconstruction on the basis of text. It is important that the structure should be removed from authoritarianism and the role of the people in political life should be increased, but what was neglected is dealing with the essence of democracy, i.e. political competition, without which democracy basically becomes meaningless. What gives democracy an identity and separates it from the structure of authoritarianism is political competition and not political participation; In an authoritarian system, participation may increase and the government with a high vote will remain in power, but it will still remain authoritarian. Since the 1920s, which is called the spring of welcoming democracy in the Islamic world, there have been many reflections on the various aspects of democracy from an Islamic perspective, but less attention has been paid to its essence, which is political competition. What is the position of religious thought regarding this concept? And which of the chapters of jurisprudence is able to regulate it within a political system? ( Issue ) . From the point of view of this article, the chapter on lessons learned can clarify the path of such a competition and explain its Islamic rules. (hypothesis). The methodology of this article is the common method of new jurisprudential subjects, which is based on the ijtihad of the seminary. (Methodology) This review shows that jurisprudence accepts political competition and assigns rules to it that can justify such competition. (findings)
تبلیغات
