بررسی جایگاه آزادی اراده زوجین در جعل شرط فسخ نکاح در فقه اسلامی و حقوق موضوعه ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اراده انسان در تحقق عقد و آثارى که بر عقد مترتب مى شود، بسیار مهم بوده و محور تمامى روابط قانونى و اجتماعى به شمار مى رود. بر این اساس اصل آزادی اراده، افراد را در انعقاد قراردادهای خویش آزاد دانسته است، به گونه ای که هیچ گونه محدودیتی بر اراده آنان جهت معین کردن شروط و حدود قراردادها قابل تحمیل نمی باشد. با این وجود در مسأله ی جعل شرط فسخ عقد نکاح -علی رغم فقدان دلیل تعبدی- فقیهان امامیه و اهل سنت جعل شرط فسخ را از حاکمیت اراده ی طرفین عقد خارج ساخته و باطل دانسته اند و بر آن ادعای اجماع نموده اند. قانونگذار نیز آزادی اراده ی طرفین عقد نکاح را نادیده گرفته و با تبعیت از دیدگاه فقهای امامیه در ماده 1069 یکی از شروط باطل را شرط خیار در عقد نکاح اعلام کرده است. اما در این پژوهش با نقد و نقض تمامی دلایلی که توسط فقیهان و حقوق دانان ارائه شده است با استدلال به آیه «اوفوا بالعقود» و روایات لزوم وفای به شروط و صحت جعل شرط غیرمخالف با کتاب و سنت و همچنین واقعیت های موجود در جامعه که عدم جعل شرط فسخ در نکاح ضررهای معنوی و مالی فراونی را بر افراد و جامعه تحمیل می کند، جایگاه والایی برای آزادی اراده ی زوجین در جعل شرط فسخ در نکاح و صحت چنین شرطی در نظر گرفته شده است.Study of the" Freedom of Contract " principle in Setting the Revocation Clause as a Condition in Marriage Contract under the Iranian Statutory Law and Islamic Jurisprudence
The will of persons has a great influence on the formation of contracts and their effects. In fact, the determination of parties is the focal point of social and legal relationships. Based on the" freedom of contract or free will" principle, people are free to make their contracts in such a way that no limitation may be imposed on them to preserve any conditions or stipulations in contract-making. However, the religious scholars of shite and Sunna believe unanimously that the revocation condition under the marriage contract is excluded from the scop of this principle and consequently void although there is no religous order by the prophet on this issue .Following the opinion of the religious scholars, Iranian legislator has ignored the free will of the couples and treated this condition as a void condition or clause in marriage contracts as Article 1069 of the Civil Code provides so.Criticizing and rejecting all reasons provided by the scholars , the author believes that the free will of the parties to a marriage contract plays a great role in setting such condition and its legitimacy .To support such position , he refers to Quranic verse" calling all for fulfilling their obligations" and quoted speeches of infallible sons of the prophet of Islam calling for respecting those conditions not violating orders of Quran and tradition of the prophet and his sons as well as the social environment requirements to which the exclusion of revocation clause may result in damages financially and psychologically
تبلیغات
