تأثیر فلسفۀ خیامی بر تکوین شخصیت زوربای یونانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خیام نیشابوری یکی از پرآوازه ترین شاعران حوزۀ زبان فارسی است که به شهرتی عالمگیر دست یافت و رباعیاتش به زبان های مختلف ترجمه شد. شمارگان بالای انتشار این اثر، باعث شد که شاعران و نویسندگان بسیاری در اقصی نقاط جهان، از فلسفۀ لذت گرایانه و اخلاقیات خاص او تأثیرپذیر شوند. یکی از این نویسندگان که تحت تأثیر فلسفۀ خیامی قرار گرفته، نیکوس کازانتزاکیس یونانی است. کازانتزاکیس در پروردن شخصیت رمان خود؛ یعنی زوربای یونانی ، به اندازه ای از فلسفه و اخلاقیات خیام تأثیر پذیرفته که گویی قهرمان رمان او، همان خیام نیشابوری است که در شمایل پیری جهاندیده و لذت گرا ظهور یافته است. پس از تطبیق اخلاقیات و تفکرات خیام و زوربای یونانی بر مبنای نقد تطبیقی آمریکایی، این نتیجه حاصل شد که مهم ترین اشتراکات فلسفی و شخصیتی آن دو از این قرار است: مرگ اندیشی، غنیمت شمردن دَم، سفارش به تساهل و خوش باشی، ستایش رقص و شراب و معشوق، ستیز با زهدفروشان ریاکار، حیرت و شکاکیّت، چند و چون در کار خالق هستی، مادّه گرایی، نفرت از نوع بشر و... .The influence of Khayyam philosophy on the creation of the character of the Greek Zorba
Khayyam Neyshabouri, one of the most famous poets in the field of Persian language, achieved a universal reputation, and his quatrains were translated into different languages. The high circulation of this work has caused many poets and writers worldwide to be influenced by his fascinating philosophy and particular ethics. One of the writers who were influenced by the thought of Khayyam is Greek Nikos Kazantzakis. Kazantzakis, in developing his novel; that is, "Greek Zorba" as much as the votes and Khayyam's ethics are affected as if the hero of his novel, the same is Khayyam Neyshaburi which has appeared in the old, worldly-wise and hedonism. After adjusting the Greek Zorba and Khayyam ethics and thinking based on the American comparative critique, it was concluded that their most important intellectual and personality traits are: thinking about death, worth knowing the moment, tent about leniency and happiness, praising dance, wine, and lover, fighting religious hypocrites, wonder and skepticism, and interference in the affairs of the creator, materialism, hate to humanity and...