نقد منظومۀ خسرو و شیرین نظامی بر مبنای نظریۀ سیستم های پیچیده (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نظریۀ «سیستم های پیچیده» به ارتباط بین اجزای سیستم، بروز رفتارهای جمعی در آن و کیفیت تعامل آن با محیط می پردازد و بیانگر رفتارهای نامنظم، غیرخطی، غیرقابل پیش بینی و پیچیده در سیستم ها و قائل به نوعی الگوی نظم نهایی در تمام این بی نظمی هاست؛ یعنی وجود تغییرات شدید، رفتارهای نامنظم، دگرگونی های غیرقابل پیش بینی، حرکات بحرانی و... که اگرچه بی نظم و آشوب ناک می نمایند، در درازمدت و با تکرار، الگوی منظمی دارند. در پژوهش پیش رو، به روش تحلیل کیفی، با نقد روایت خسرو و شیرین در بستر نظریۀ سیستم های پیچیده، پیش بینی ناپذیری رخداد های آن تحلیل و با تأکید بر تعاملات بین اجزاء داستان، هویت آن ها و کلیت سیستم و آشوبناکی آن تعیین شده است. غنای بالا و تنوع کنش ها و تعامل ها میان انبوهی از متغیرهای مستقل، خودسازما ن دهی، انطباق پذیری برای حفظ بقا و منافع خود و تأثیرگذاری بر محیط اطراف، از عناصر شاخص این منظومه است که کاربست این نظریه را در تحلیل آن امکان پذیر می کند. خسرو و شیرین ، روایت گر عشق و وصال شاهزادۀ ایران با برادرزادۀ بانوی ارمن است، اما قتل یکی و خودکشی دیگری، به آن رنگ عاشقانه و شاعرانه می بخشد. با نگاهی سیستمی، می توان رفتار آشوبناک خسرو در ازدواج با مریم و شکر و خودکشی فرهاد و شیرین را به عنوان سیستم هایی با رفتارهایی غیر قابل پیش بینی و نامنظم، در نظر گرفت که عملکرد هریک، تلاش برای ایجاد وضعیت مطلوب و به تعبیر سیستمی، تعادل با محیط است. دستاورد مهم دیگر این پژوهش، کمک به شکل گیری نوعی مدل مطالعاتی میان رشته ای است که می تواند به درک جامع تری از منظومه های ادبی کمک کند.Critique of Nezami's Khosrow and Shirin based on Complex Systems Theory
"Complex systems theory" deals with the relationship between system components, collective behaviors in it and the quality of its interaction with the environment and expresses irregular, nonlinear, unpredictable, and complex behaviors in systems and assumes a finite order pattern in all of these irregularities; That is, the existence of drastic changes, irregular behaviors, unpredictable changes, critical movements, etc., which, Although they are chaotic, they have a regular pattern in the long-term and with repetition. In the study, by criticizing Khosrow and Shirin's narrative based on the theory of complex systems by qualitative analysis, the unpredictability of its events is analyzed and with emphasis on the interactions between the components of the story, their identity and the system as a whole and its chaos is determined. The richness and variety of actions and interactions Among the many independent variables, self-organization, adaptability to maintain their survival and interests, and impact on the environment, are key elements of this system that make it possible to apply this theory in its analysis. Khosrow and Shirin narrates the love and union of Khosrow and Shirin, but the murder of one, and the suicide of the other, make it romantic and poetic. From a systemic point of view, Khosrow's chaotic behavior in his marriage to Maryam and Shekar and Farhad and Shirin's suicide can be considered as systems with unpredictable and irregular behaviors that the function of each is an attempt to create the desired situation and, in a systemic sense, balance with the environment. .
تبلیغات
