امکان سنجی استان بوشهر برای کشت پاییزه تاخیری ارقام چغندر قند با تاکید بر پایداری محیطی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پیشینه و هدف: کشت پاییزه چغندرقند در استفاده بهینه از نزولات آسمانی و افزایش بهره وری مصرف آب حائز اهمیت است و سودمندی اقتصادی بیشتری نسبت به کشت بهاره آن دارد. اما به دلایل مختلف، مانند شرایط اقلیمی، کشت پاییزه آن در بسیاری از مناطق دنیا و ایران دارای محدودیت است. بنابراین شناخت پهنه های جدید مستعد کشت پاییزه چغندرقند جهت تامین پایدار شکر، ضروری است. در حیطه جغرافیایی مناطق خشک کشور، شناسایی پهنه های جدید مستعد کشت پاییزه این محصول ضروری است. از اینرو هدف این پژوهش بررسی امکان کشت پاییزه تاخیری سه رقم چغندرقند در استان بوشهر است و نوآوری آن، در راستای راستی آزمایی اهداف پایداری و مدیریت به زراعی، تعیین تاریخ کاشت و رقم مناسب برای استان بوشهر در زنجیره تامین قند است.مواد و روش ها: این آزمایش در دو مزرعه شخصی با خصوصیات خاک و آب متفاوت به عنوان نماینده اراضی زراعی استان بوشهر اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محل مزرعه به صورت مستقل در دو سطح (مزرعه شماره 1 و 2) و هر کدام از مزارع با دو تیمار ارقام در سه سطح (پالما، SBSI 061 و شریف) و تاریخ های مختلف کاشت در دو سطح (20 و 28 آبان) به عنوان تاریخ کاشت اول و دوم بودند که در 3 تکرار اجرا شد. در تاریخ 9 اردیبهشت ماه، یعنی حدود 170 روز پس از تاریخ کاشت اول و 162 روز پس از تاریخ کاشت دوم نمونه برداری و عملیات برداشت در سطح هر دو مزرعه انجام شد. اجزای عملکرد کمی و کیفی چغندرقند پس از نرمال سازی داده ها با تجزیه و تحلیل آماری چند متغیره و مقایسات زوجی حداقل معنی داری با استفاده از نرم افزار Xlstat2020 مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها و بحث: یافته های پژوهش نشان داد، اثرات متقابل سه گانه رقم، تاریخ کاشت و مزرعه بر تمامی اجزای عملکرد چغندرقند معنی دار است. بیشترین عملکرد ریشه و عملکرد شکر سفید به ترتیب با 111350 و 9127، کیلوگرم در هکتار در (رقم پالما، تاریخ کاشت 20 آبان در مزرعه 1) و (رقم پالما، تاریخ کاشت 20 آبان در مزرعه 2) و کمترین عملکرد ریشه و شکر سفید به ترتیب با 47450 و 3044، کیلوگرم در هکتار در (رقم SBSI 061، تاریخ کاشت 20 آبان در مزرعه 2) و (رقم شریف، تاریخ کاشت 28 آبان در مزرعه 1) بدست آمد. همچنین بیشترین درصد قند، شکر قابل استحصال و ضریب استحصال شکر به ترتیب با (1/19، 9/16 و 5/88 درصد) در (رقم پالما، تاریخ کاشت 28 آبان در مزرعه 2) بدست آمد. کمترین میزان ناخالصی های ریشه شامل میزان سدیم و پتاسیم به ترتیب با (87/0 و 34/4 میلی اکی والان در 100 گرم خمیر ریشه) و کمترین میزان قند ملاس (61/1 درصد) در (رقم پالما، تاریخ کاشت 28 آبان در مزرعه 2) بدست آمد و کمترین میزان نیتروژن مضره (80/0 میلی اکی والان در 100 گرم خمیر ریشه) در (رقم پالما، تاریخ کاشت 20 آبان در مزرعه 2) بدست آمد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد مزرعه شماره 1 که دارای خاک و آب با هدایت الکتریکی بالا ولی بافت خاک مناسب بود دارای عملکرد کمی بیشتر و مزرعه شماره 2 که دارای خاک و آب با هدایت الکتریکی پایین تر ولی بافت خاک نامناسب تر بود، دارای خصوصیات کیفی برتری بود. علیرغم معنی دار شدن اثر تاریخ کاشت در برخی از صفات مورد بررسی، نمی توان به صورت کلی بیان نمود که کدام تاریخ کاشت دارای برتری است و هر دو تاریخ کاشت، قابل توصیه است. میانگین اجزای عملکرد رقم پالما در سطوح کیفیت خاک توجیه پذیر است و در هیچ کدام پدیده نامطلوب ساقه روی و سایر چالش های کشت پاییزه مشاهده نگردید. بنابراین کشت پاییزه تاخیری چغندرقند با دوره رشد کوتاه 162 و 170 روز، امکان ورود به بوم نظام زراعی استان بوشهر را دارا است و از نظر زیست محیطی پتانسیل پایداری دارد.Feasibility of Bushehr Province for Delayed Autumn Cultivation of Sugar Beet Cultivars with an Emphasis on Environmental Sustainability
Background and purpose: Autumn cultivation of sugar beet is important in terms of the optimal use of rainfall and increasing the efficiency of water consumption; besides, it is economically more useful than the spring cultivation. But due to various reasons, including climatic conditions, its autumn cultivation is faced with limitations in Iran and many regions of the world. Therefore, to know new areas proper for autumn sugar beet cultivation would be necessary for the sustainable supply of sugar. In the arid regions of the country, it is necessary to identify new areas proper for autumn cultivation of this crop. Therefore, the aim of this research is to investigate the possibility of delayed autumn sowing of three types of sugar beet cultivars in Bushehr province and its innovation, to verify the sustainability goals and agronomic management, and to determine the sowing date and suitable cultivar for Bushehr province in the sugar supply chain.Materials and Methods: This experiment was carried out in two private farms with different soil and water characteristics as representatives of the agricultural lands of Bushehr province. The experimental treatments include the location of the field independently on two levels (Farm No. 1 and 2) and each farm with two cultivar treatments on three levels (Palma, SBSI 061 and Sharif) and different sowing dates on two levels (November 11 and 19) as the first and second sowing dates, which were performed in 3 replications. On April 29, that is about 170 days after the first sowing date, and 162 days after the second sowing date, sampling and harvesting operations were carried out in both fields. Quantitative and qualitative yield components of sugar beet, after data normalization, were evaluated with multivariate statistical analysis and least significant pairwise comparisons using Xlstat2020 software.Findings and discussion: The findings of the research showed that the triple interaction effects of cultivar, sowing date and the field on all components of sugar beet yield are significant. The highest root yield and white sugar yield with 111350 and 9127, kg/ha, respectively, was obtained in (Palma cultivar, sowing date of November 11, in farm 1) and (Palma cultivar, sowing date of November11, in farm 2), and the lowest root yield and white sugar yield in the order was obtained with 47450 and 3044 kg/ha in (SBSI 061 cultivar, sowing date 11 November in field 2) and (Sharif cultivar, sowing date of November19, in field 1). Furthermore, the highest sugar content, white sugar content and extraction coefficient of sugar were obtained respectively with (19.1, 16.9 and 88.5%) in (Palma cultivar, sowing date of November19 in field 2). The lowest amount of root impurities, including sodium and potassium, respectively 0.87 and 4.34 milliequivalents per 100 grams of root pulp, and the lowest amount of molasses sugar (1.61%) in (Palma cultivar, sowing date of November 19, in farm 2) was obtained, and the lowest amount of harmful nitrogen (0.80 milliequivalents per 100 grams of root pulp) was obtained in (Palma cultivar, sowing date of November 11, in field 2).Conclusion: The results showed that farm No. 1, which had a type of soil and water with a suitable texture and high electrical conductivity, had a Quantitative performance, and Farm No. 2, which had a type of soil and water with lower electrical conductivity and less texture suitability, had superior quality characteristics. Despite the significance of the effect of sowing date on some investigated traits, it is not possible to state in general which sowing date is superior; thus, both sowing dates are recommended. The average yield components of the palma cultivar are justified at the soil quality levels, and the adverse phenomenon of bolting and other challenges of autumn cultivation were observed in none of them. Therefore, delayed autumn cultivation of sugar beet with a short growing period of 162 and 170 days has the possibility of being entered into the agricultural ecosystem of Bushehr province and has the potentiallity of environmental sustainability.
تبلیغات
