بررسی تطبیقی جلوه معشوق در منظومه های عاشقانه ناظر و منظور و مهر و مشتری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اشعار عاشقانه بر سه پایه اصلی عشق، عاشق و معشوق استوار هستند و در این بین، معشوق، اصلی ترین شخصیت شعر عاشقانه است. به گونه ای که حضور پررنگ او را در همه دوره های شعر فارسی می توان مشاهده کرد. وحشی بافقی (ف991ه.ق) و عصار تبریزی (ف792ه.ق)، از برجسته ترین شاعران ادب غنایی به شمار می روند که تا حدودی سیمای معشوق در اشعارشان به شیوه ای متفاوت با معشوق در سایر دوره های شعر فارسی ترسیم شده است. در این جستار با به کارگیری شیوه توصیفی تحلیلی، جلوه معشوق در منظومه های عاشقانه ناظر و منظور و مهر و مشتری به صورت تطبیقی در پنج بخش: تأکید بر جنسیّت معشوق، القاب و نام ها، وصفِ زیبایی های ظاهری، خصوصیّات رفتاری و انواع صُورِ خیال، تجزیه و تحلیل شده است. نتیجه جستار حاکی از آن است که در شعر هر دو شاعر، هم به خصوصیات ظاهری و هم خصوصیات رفتاری معشوق توجه کامل شده است و آشکارترین تفاوت آن با ادوار قبل و بعد، بی پروا بودن شاعر در وصفِ معشوق مذکر، نوع مواجهه عاشق با برخی خصوصیات رفتاریِ معشوق و همچنین بازتاب مکتب واسوخت در اشعار آن هاست.A comparative study of the appearance of the beloved in Nazer and Manzur and Mehr and Moshtari romantic poems
Romantic poetry is based on the three main axes of love, lover, and beloved, and among these, the beloved is the most central character of romantic poetry, so that her colorful presence can be seen in every period of Persian poetry. Vahshi Bafqi (D. 1583 A.D) and Assar Tabrizi (D. 1389 A.D) are among the most prominent poets of lyrical literature, whose image of the beloved is depicted in their poems somewhat differently from the beloved of other periods of Persian poetry. In this research, the appearance of the beloved in Nazer and Manzur and Mehr and Moshtari romantic poems has been analyzed in a comparative manner in five parts of emphasis on the gender of the beloved, names and nicknames, description of external beauty, behavioral characteristics, and fantasy images by using descriptive-analytical method. The result of the research shows that in the both poems, the appearance and the behavioral aspects of the beloved have been fully discussed. Its obvious difference from the previous and later periods is the recklessness of the poet in describing the male lover, the way the lover deals with some of the beloved's behavioral characteristics, and the reflection of the Vasookht thought in their poetry.