جلوه های انقلابی گری در حوزه های علمیه قبل از انقلاب اسلامی (مطالعه موردی دوره قاجار)
آرشیو
چکیده
حوزه انقلابی از جمله مباحثی است که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید خاص داشتند. بیانات ایشان نشان می دهد که حوزه، مادر و ایجادکننده انقلاب بوده است؛ لذا انقلابی گری یک تفکر است و انقلابی گری حوزه ها به بعد از انقلاب محدود نمی شود؛ اما به دلیل پررنگ بودن و اهمیت نهضت امام خمینی و انقلاب اسلامی در سال های اخیر، از فعالیت های انقلابی حوزه های علمیه در دوره های قبل از رژیم پهلوی و قبل از نهضت غفلت شده است. همین غفلت موجب توهم انقلابی نبودن حوزه های علمیه در قبل از دوران نهضت امام و زمینه ای برای گسترش سکولاریسم در حوزه های علمیه شده است. فرضیه این تحقیق آن است که انقلابی گری در دوره های قبل از نهضت امام نیز در حوزه های علمیه بوده است؛ لذا یکی از راه های مقابله با سکولاریسم در حوزه و تضعیف انقلابی گری در حوزه، توجه به این پیشینه تاریخی انقلابی گری حوزه هاست. در این مقاله به دنبال توصیف و تبیین نمودهای انقلابی گری در حوزه های علمیه در دوره قاجار هستیم. چارچوب نظری این بحث، شاخص های ایشان در بحث انقلابی گری است. ایشان ویژگی ها و شاخص های انقلابی گری را در پنج محور مطرح کردند: 1. پایبندی به مبانی و ارزش های اساسی اسلام و انقلاب (اسلام ناب، اتکا به قدرت الهی، توجه به نیروی مردم، حمایت از محرومان، استکبارستیزی و استقلال)؛ 2. هدف گیری آرمان های انقلاب و جهت گیری برای رسیدن به آنها (مقاومت و عدم یأس)؛ 3. پایبندی به استقلال کشور در سه بعد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی؛ 4. حساسیت در برابر دشمن و نقشه دشمن و عدم تبعیت از آن؛ 5. تقوای دینی و سیاسی. لذا بر اساس این شاخص ها به روش تحلیلی و تاریخی به بررسی عملکرد حوزه های علمیه- به ویژه مراجع و علمای طراز اول- در دوره قاجار پرداخته و جلوه های این شاخص ها در عملکرد علمای آن دوره را بیان خواهیم کرد.Aspects of Revolutionism in Islamic Schools before Islamic Revolution: Case Study of Qajar
Abstract
The Revolutionist Islamic Seminary is something specially accentuated by the Supreme Leader. His speeches show that Islamic Seminary was the mother and cause of the Revolution; so revolutionism is a thought and this feature cannot be restricted to after the Islamic Revolution period, but in recent years as a result of the significance of Imam Khomeini’s revolution, the revolutionist activities of the Islamic Seminary before the Pahlavi era is neglected. This ignorance can cause the delusion that Islamic Seminary was not Revolutionist before the Revolution and this can lead to the spread of secularism in the Islamic Seminary. The hypothesis here is that revolutionism has always been present in Islamic Seminary long before Imam Khomeini`s revolution. One of the strategies to stand against secularism is emphasizing this feature. In this article, we want to describe and explain revolutionist features in the Islamic Seminary in Qajar era. The theoretical framework is five Revolutionist features explained in His speeches: 1. Obeying Islam and the revolution`s basic values (pure Islam, depending on Allah`s power, protecting people, helping the underprivileged people, fighting the arrogance and independence). 2. Aiming the goals of the revolution and moving toward them (resistance and not being hopeless). 3. Believing the independence of the country in three aspects of political, economic and cultural. 4. Sensitivity against the enemy and its plans and not following it. 5. religious and political piety. So using this features with an analytical and historical approach we consider the Islamic Seminary`s performance (first grade theologists) in Qajar era and we try to explain these features in their behaviors