تأثیرپذیری حافظ از نظامی با تکیه بر ساقی نامه و مغنی نامه (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (دانشگاه آزاد)
آرشیو
چکیده
ساقی نامه از انواع ادبی ای است که شعرای فارسی گوی بسیاری در گفتنِ این نوع طبع آزمایی کرده اند. نظامی و حافظ معروفترین گویندگان ساقی نامه هستند و ساقی نامه گویان دیگر، همه در سرودن این نوع شعر از آن دو الگو گرفته اند، چنان که عموماً آنان که ساقی نامه خود را ضمن منظومه هایشان گفته اند از نظامی و آنان که ساقی نامه مستقل یا با موضوعات اجتماعی و تفکر خیامیِ غالب سروده اند، از حافظ متأثر بوده اند. البته حافظ به قرائن بسیار، هم در ساخت و هم در مضمون و معانیِ ساقی نامه و مغنی نامه، بسیار به نظامی نظر داشته است. در این مقاله به مقایسه ساقی نامه و مغنی نامه حافظ با نظامی پرداخته شده است. از نتایج مهم این تحقیق آن است که اثرپذیری شاعر شیراز از ساقی نامه نظامی -برخلاف تصور- چنان که تعابیر تشبیهی، استعاری و مفاهیم پارادوکسی مربوط به می و ملزوماتش در کل غزلیات حافظ نشان می دهد، بیشتر در غزل او دیده می شود تا ساقی نامه اش؛ دیگر اینکه حافظ برخلاف کلی گویی برخی نویسندگان، از خواجو در ترکیبات و یادکرد گذشته و از عراقی در توجه به مفاهیم عرفانی و استقلال ساقی نامه اش متأثر بوده است و میان ساقی نامه حافظ و نظامی، با وجود مشابهات بسیار، تفاوت هایی نیز وجود دارد که این نوشتار به شیوه توصیفی-تحلیلی به این موارد نیز پرداخته است.Hafez's Influence on Nezami Based on Saqinameh and Mughaninameh
Saqinameh is one of the literary types that many poets have experimented in saying this type throughout the history of Persian literature. Nezami and Hafez are the most famous narrators of Saqinameh, and other Saqinameh speakers have all adopted these two models in writing this type of poetry, as generally those who have recited their Saqinameh as part of their poems have been influenced by Nezami, and those who have written Saqinameh independently or with social issues and dominant Khayami thinking have been influenced by Hafez. Of course, Hafez himself is influenced by Nezami in this poetic style. Hafez had a very Nezami opinion both in the construction and in the content and meanings of Saqinameh and Moghaninameh. In this article, we have compared Saqinameh and Moghaninameh of Hafez with Nezami in a precise way and free from generalizations.One of the important results of this research is that Hafez's effectiveness of Nezami's Saqinameh, contrary to everyone's opinion, and as shown by similes, metaphors and paradoxical concepts related to May and its essentials in all of Hafez's sonnets, is seen more in his sonnets than in his Saqinameh; Another thing is that, contrary to the generalization of some writers, Hafez was influenced by Khaju in past compositions and memory and by Eraqi in regard to the mystical concepts and independence of his Saqinameh, and between Hafez and Nezami's Saqinameh, despite many similarities, there are also differences that this writing style Analytical and descriptive has also dealt with these cases.
تبلیغات
