تحلیل هندسی و تناسبات طلایی و زرین ایرانی در قلعه میرغلام هاشمی ایلام (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
استفاده از تناسبات و هندسه در کالبد و اجزای مهم بنا از متداول ترین روش های معماران ایرانی برای طراحی درست و مهندسی شده به منظور رسیدن به زیبایی و کارایی مناسب است. قلعه میرغلام هاشمی مربوط به دوره قاجاریه می باشد که در روستای هاشم آباد از توابع شهرستان دره شهر در استان ایلام قرار دارد. ویژگی های منحصر به فرد معماری این بنا بیانگر آن است که معمار در ساخت بنا از اصول هندسی و نظام دقیق تناسبات ایرانی بهره گرفته است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که: کاربرد هندسه و تناسبات طلایی در ساخت و شکل گیری عناصر کالبد فضایی قلعه میرغلام هاشمی به چه صورت بوده است؟ روش پژوهش حاضر موردکاوی و تحلیلی است و برای گردآوری اطلاعات، از مطالعات کتابخانه ای و اطلاعات میدانی بهره گرفته شده است. در این مقاله، نقشه های قلعه، همچون پلان ها، نماها و مقاطع با فرض قرار دادن نقاط کانونی چون حیاط مورد تحلیل هندسی قرار گرفت؛ سپس نتایج تحقیق با نرم افزار SPSS26 سنجش و ارزیابی شد. نتایج تحلیل هندسی نشان می دهد که از تناسب زرین بیشتر در مکان یابی فضاهای قلعه و از تناسبات طلایی بیشتر در تعیین ابعاد فضاهای قلعه استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل نرم افزار نیز حاکی از آن است که «طراحی معماری و ساخت قلعه» رتبه اول، «مکان یابی و جانمایی فضاهای معماری» رتبه دوم و «ابعاد و اندازه فضاهای معماری» رتبه سوم را از لحاظ کاربرد و تأثیرپذیری تناسبات طلایی و زرین از نظر متخصصان و کارشناسان کسب نموده اند.Geometric Analysis and Iranian Gold and Zarin Proportions in Mir Gholam Hashemi Castle
The use of proportions and geometry in the body and important components is one of the most common methods of Iranian architects for correct and engineered design in order to achieve beauty and efficiency. Mir Gholam Hashemi Castle belongs to the Qajar period, which is located in the village of Hashemabad, one of the districts of Darreh Shahr, Ilam province. The unique features of the building's architecture show that the architect used geometrical principles. The present study seeks to answer the question: "How was the use of geometry and golden proportions in the construction and formation of the elements of the spatial body of Mir Gholam Hashemi Castle?” The above research method is exploratory and analytical, and library studies and field information have been used together. Also, the maps of the castle, such as plans, views and sections, were geometrically analyzed assuming the placement of focal points such as courtyards. Then the research results were measured and evaluated with SPSS26 software. The results of the geometrical analysis show that the golden ratio has been used more in locating the castle spaces and the golden ratio has been used more in determining the dimensions of the castle spaces. The results of the software analysis indicate that "Architectural design and castle construction" rank first, "Location and placement of architectural spaces" ranks second, and "Dimensions and sizes of architectural spaces" rank third in terms of the use and effectiveness of golden proportions. According to specialists and experts, they have gained.