رهیافتی به تفسیر ناصر اطروش با محوریت منابع دست نویس (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از امامان مفسر و صاحب قلم زیدیان شمال ایران، ابومحمدحسن بن علی، مشهور به ناصر اطروش از نوادگان امام سجاد(ع) است. وی آثار بسیاری در فقه و حدیث و تفسیر دارد. بیشتر آثارش ازجمله تفسیر که در منابع از آن نام برده شده، مفقود شده است و تنها نقل قول هایی از آن در آثار چاپ نشده ای چون؛ الإبانه ، ابوجعفر هوسمی وحواشی آن و تفسیر کتاب الله، ابوالفضل شهردویر بر جای مانده است. این جستار با روش توصیفی تحلیلی و تکیه بر نسخه های خطی می کوشد تا نمایی از روش و قواعد تفسیری مدنظرِ ناصر؛ مانند تفسیر قرآن به قرآن، توجه به قرائت، دقت در مباحث ادبی، لغوی، وجوه و نظایر و بهره گیری از اشعار عرب در تفسیر و تأویل آیات را ارائه کند. باتوجه به یافته های اندک از این تفسیر می توان گفت: برداشت های فقهی و کلامی موجود در آثار تفسیری ناصر، ممتاز و متفاوت است و تفسیر ناصر به معانی القرآن فراء وابستگی فراوانی دارد.A Survey on Nāṣir Utrūsh's Exegesis based on the Manuscript Sources
Abū Muḥammad Ḥasan ibn Ali , known as Nāṣir Utrūsh , was a descendant of Imam Sajjād and one of the commentator and writer leaders of the Zaydis in northern Iran. He had many works in Fiqh, hadith, and tafsir (the commentary of the Quran). Still, most of them including the exegesis book mentioned in the sources, have been lost. So, only a few quotations from the book can be seen in some unprinted works, such as Abu Jaʿfar Hūsamī' s al-ʾIbānah and its commentaries and Abulfaḍl Shardawīr 's tafsir of Kitāb Allāh . Based on the manuscripts and by using a descriptive-analytical method, this writing tries to express some of Nāṣir 's interpretive principles and rules such as commentating the Quran with the Quran, attention to the recitation, literary and lexical issues, polysemy and homonymy, and the using Arab poems in tafsir and taʾwīl . Based on the few findings of this exegesis, the jurisprudential and theological interpretations in Nāṣir' s exegesis works are distinguished and different. Moreover, his commentary is very dependent on al- Farrāʾ' s Maʿānī al-Quran .