دگردیسی حقوق کیفری در موازنه ی سنّت و مدرنیته؛ با تأکید بر حقوق کیفری ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سنّت و مدرنیته دو گونه ی تمامیت خواهی هستند که تقابلشان سیر تطوّراتِ نظام کنشی و واکنشی را رقم زده است. سنت که توسط تعلقات موروثی و نهایتاً، شریعت، نمایندگی می شود، از یک سو، و مدرنیته که با مفاهیمی مثل اومانیسم، عقل گرایی، آزادی و... حمایت می گردد از سوی دیگر، حقوق کیفری را به عنوان پدیده ای اجتماعی، از این تحوّلات مصون نگذاشته است. در این سیر، می توان از گذارِ مجازات های سنتیِ توانگیر به مجازات های انسان محورِ اصلاح طلبانه یاد کرد که لاجرم محصولِ این دگرگونی خواهند بود. شعاع دایره ی این تحولات، در حقوق کیفری ایران حول محور گسترده تری در حال حرکت است بااین حال، تأثیر مدرنیته تا بدان جا رسیده که گویی تکثّرِ احکامِ ثانویه، قرار است از حالت استثناء خارج شده، به جای اصل بنشینند. این در حالی است که کنش های ممنوع که گاهاً مجازات های شدیدی مانند اعدام را در پی داشتند، در حکم اولی شان به ظاهر لایتغیر بوده و پیشینه ای قوی نیز از آن حمایت می کرده است. این همان تأثیری است که قبض و بسط اَعمالِ سیستم قضایی و مجریان قانون را نیز تحت اختیار خود گرفته است. جستار حاضر در پاسخ به این پرسش که چرا حقوق کیفری سنتی با حقوق کیفری مدرن متفاوت است و کدام نوع برتر از دیگری است؟ با روش توصیفی-تحلیلی به این یافته نائل آمد که انتخابِ وجدانِ جمعی در گرایشات کیفری، صرف نظر از عقلانی بودن یا نبودنِ آن نقش محوری دارد.Transformation of criminal law in the balance of tradition and modernity; With emphasis on Iranian criminal law
Tradition and modernity are two forms of totalitarianism whose opposition has shaped the evolution of the system of action and reaction. Tradition, represented by hereditary affiliations and, ultimately, Shari'a, on the one hand, and modernity, which is supported by concepts such as humanism, rationalism, freedom, etc., on the other hand, has not protected criminal law as a social phenomenon from these developments. The circle of these developments in Iranian criminal law is moving around a wider axis. However, the influence of modernity has reached the point where the multiplicity of secondary sentences is supposed to be taken out of the state of exception and replaced by the original. However, prohibited acts, which sometimes resulted in severe punishments such as the death penalty, were seemingly unchanged in their original form and were supported by a strong background. This is the effect that has taken over the contraction and expansion of the judiciary and law enforcement. The present article answers the question why traditional criminal law is different from modern criminal law and which type is superior to the other? Using a descriptive-analytical method, it was found that the choice of collective conscience plays a central role in criminal tendencies, regardless of whether it is rational or not.