معناشناسی توصیفی ماده «خلف» در قرآن کریم بر محور روابط همنشینی
آرشیو
چکیده
گرچه بسامد واژه «خلف» و مشتقات آن در قرآن کریم 127 مورد است، اما تاکنون با رویکرد معنا -شناختی به عنوان شیوه ای منسجم در تحلیل مفاهیم قرآنی مورد مطالعه قرار نگرفته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی بر آن است تا در یک فرایند منظم این واژه را در لغت نامه ها و سپس در کل قرآن مورد تحلیل و بررسی قرار داده و شبکه معنایی آن را با تکیه بر روابط همنشینی، بازیابی کند. بر اساس یافته های پژوهش، این ماده سه اصل معنایی دارد: نخست اینکه چیزی جانشین چیزی دیگر شود، دوم به معنای پُشت و سوم به معنای تغیر. این واژه در قرآن کریم نیز با معانی متعددی چون جانشینی، پُشت، آیندگان، مخالف، خلف وعده، اختلاف نمودن و آمدن پیاپی شب و روز، استفاده شده است که با سه اصل معنایی مذکور رابطه دارد. همچنین با بررسی واژگانی که با مشتقات این ماده در محور افقی همنشینی قرارگرفته اند، مولفه های معنایی زیر به دست آمد: ایجاد جانشین توسط خداوند، حقایق و کتب آسمانی نازل شده از مصادیق اختلاف در میان گروه های کفران کننده، برتری انسان بر سایر موجودات به واسطه اعطای مقام جانشینی در روی زمین از سوی خداوند، داوری اختلاف کافران توسط خداوند در روز قیامت، ایجاد دوگانگی به وسیله گروه های کفران کننده، عدم صدق خُلف وعده از جانب خداوند و اعتراف به مالکیت حقیقی خداوند نسبت به نعمت ها.Descriptive semantics of the material "خلف" in the Holy Quran based on companionship relations
Although the frequency of the word "خلف" and its derivatives in the Holy Qur'an is 127 cases, but so far it has not been studied semantically as a coherent method in analyzing Qur'anic concepts. The present article, with a descriptive-analytical method, intends to identify this word in dictionaries in a systematic process and then to analyze and retrieve the semantic network of the posterior material with a comprehensive view of the entire text of the Qur'an, relying on companion relations. According to the research findings, posterior matter has three semantic principles: first, that one thing follows another and replaces it, second, it means back (front) and third, it means change. This word also comes in the Holy Quran with several meanings such as succession, backwardness, future, opposite, breaking the promise, disagreeing and coming and going day and night, and all these concepts are related to the three mentioned semantic principles. Also, by descriptive study of the words that are in the horizontal axis of companionship with the derivatives of the material behind, the following semantic components were obtained: creation of a successor by God, divine truths and scriptures revealed by God from examples of differences among disbelieving groups, superiority Man's superiority over other beings through the granting of succession on earth by God, the judgment of the disbelievers by God Almighty on the Day of Judgment, the creation of dichotomy by the disbelieving groups, the falsity of the fulfillment of the promise by God Almighty and the acknowledgment of God's true ownership of To the blessings.