واکاوی خلل در نیت نماز و نسبت آن با قاعده لاتعاد با رویکردی بر نظرات امام خمینی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نماز مرکبی اعتباری و دارای اجزا و شرایط متعددی است که برخی رکن و برخی غیر رکن هستند. نیّت، رکن نماز محسوب می شود. خلل در نیّت گاهی نسبت به اصل نماز و گاهی نسبت به اجزای نماز است. این مقاله با شیوه توصیفی– تحلیلی به بررسی آرای فقها و امام خمینی پرداخته است. سؤال پژوهش این است که آیا هرگونه خللی در نیّت نماز، موجب بطلان آن می شود؟ نتیجه نشان داد که نیّت نماز عبارت است از اتیان نماز به قصد امتثال و اتیان اجزای آن به تبع اراده نماز. هرگونه اخلال در نیّتِ اصل نماز، موجب بطلان نماز می گردد؛ اما در مورد اجزای نماز، اگر مکلّف از اراده نماز به ایجاد اجزای آن منبعث شود، در این صورت آن اجزا، جزء مأموربه خواهند بود، ولی در غیر این صورت، آن ها جزء نماز نبوده و نماز باطل می شود. اگر اخلال در نیّت، نسبت به اجزای رکنی نماز باشد، موجب بطلان نماز می گردد؛ اما اخلال به نیّت در اجزای غیر رکنی، به دلیل مقتضای قاعده لاتعاد، موجب بطلان نماز نمی شود بلکه فقط همان جزء باطل می گردد که در صورت امکان تدارک آن، جبرانش واجب است والا به دلیل ورود در رکن بعدی و تجاوز از محل، با استناد به قاعده لاتعاد، نماز صحیح خواهد بود.A Study of the Defect in the Intention of Prayers and Its Relations with the Rule of “No Resumption” Based on Imam Khomeini’s Approach
The daily prayer is a contractual composite with several parts and conditions, some of which are pillars and some not. Intention is one of the pillars of the daily prayers. Defect in the intention is sometimes related to the prayer as a whole and sometimes it is related to its constituting parts only. The main objective of this article is to study the viewpoints of some jurisprudents and Imam Khomeini regarding the role of intention in prayers. Analytical-descriptive method has been used in this research. The main question of this research is as follows: What is the relationship between any defect in the intention of prayers and its invalidity? The findings of the research show that intention means “the performance of the prayers with the purpose of saying it and performing its constituting parts which follows the will to say the prayers”. Any defect in the intention of the prayer itself, leads to its invalidity. Regarding the constituting parts of the prayers, if the worshipper at the time of deciding to say the prayers decides to perform its constituting parts, the constituting parts will be parts of his mission, otherwise, they will not be parts of the prayers and the prayers will be invalid. If defect in the intention is related to the parts that are pillars of the prayers, it will lead to its invalidity, but defect in the intention related to the parts that are not pillars, on the basis of the “rule of no resumption”, will not lead to the invalidity of the prayers, but invalidates that particular part and if possible its resumption is mandatory. But if the worshipper enters the next pillar of the prayers, on the basis of the said rule, it is not mandatory to compensate it and the prayers will be valid.