بررسی فرآیندها و نقش آن در گفتمان ایدئولوژیکی فتوت نامه سهروردی با رویکرد نقش گرایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
فتوت نامه ها به جهت احتوا بر انواع گفتمان های اهل فتوت با نگره های متفاوت، از اهمیت بسیاری در پژوهش های سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، عرفانی و ادبی در موضوع فتوت و تاریخچه و تأثرات و تأثیر همه جانبه آن بر جوامع اسلامی، برخوردارند. در این میان تحلیل گفتمان فتوت نامه ابوحفص عمر سهروردی، به جهت جنبه اجتهادی و نظریه پردازانه شیخ در ایجاد پیوستاری بین مفاهیم اخلاق و عرفان از یک سوء، و توسعه دیدگاه های شیعی در نظریه پردازی اهل تصوف و فتوت از سویی دیگر، اهمیتی مضاعف می یابد. در این پژوهش، بهمنظور تحلیل گفتمانی متن فتوت نامه سهروردی و کشف سازوکارهای میان ذهن و زبان نویسنده و بافت فرهنگی-اجتماعی متن و نیز تحلیل مؤلفه های اندیشگانی مستتر در آن، به روش زبان شناسان سیستمی-نقشی (نقش گرا)، از تحلیل فرآیندها استفاده شده است. از تحلیل انواع فرآیندها در این متن دریافتیم که فراوانی فرآیندهای ذهنی (و گونه های آن) و نیز بسامد بالای فرآیندهای رابطه ای (شناسایی-وصفی) و فرآیندهای وجودی در این متن، نشانگر غلبه کنش ایضاحی و اثباتی در گفتمان مؤلف است که اهدافی چون تشریع نهاد فتوت، یک سویگی بخشیدن به نهادهای اخلاق، عرفان و سیاست و نیز مشروعیت بخشی به پایگاه شیعی این نهاد را (تحت حمایت مستقیم خلیفه الناصر لدین الله) تقویت می کند. فراوانی معنادار فرآیندهای مذکور، موجب کاهش کنش های ارتباطی و تعاملی گفتمانی در متن و عاملی برای تقویت منظورهای گفتمانی تک صدایی و جنبه های ارزشی/ ایدئولوژیکی موجود در سازه های تجربی (تشریعی، مشروعیت بخشی و کنش های اثباتی و ایضاحی) متن است.Investigating the Processes and their Roles in Suhrawardi’s Ideological Discourse Based on the Functionalist Approach
Being inclusive of various discourses of different practitioners of fotowwat (generosity), Fotowwat-Nameh (the letter of generosity) is of great importance in political, social, moral, mystical, and literary researches on the subject of fotowwat, its history and effects on Islamic societies. In the meantime, the analysis of the discourse of Abu Hafs Omar Suharvardi’s Fotowwat-Nameh becomes doubly important due to the ijtihad and theorizing aspects as the author unifies the concepts of ethics and mysticism on the one hand, and the development of Shiite views in Sufism and fotowwat on the other . Based on the functionalist linguists’ methodology, this study has drawn on process-analysis to analyze the discourse of Soharvardi’s Fotowwat-Nameh, as well as to discover the mechanisms between the author’s language/mind and the cultural-social context of the text. The high frequency of mental, relational (descriptive/subjective), and existential processes suggest that the positivist and explanative acts are dominant which in turn lead to the legislation of the institution of Fotowwat, unification of the institutions of ethics, mystiticism, and politics, as well as legitimization of the Shiite base of Fotowwat under the direct support of caliph Alnaser le Dinellah. The significant frequency of these processes reduces the communicative and interactive actions of discourse in the text, and is a factor for strengthening the monologic discourse purposes, and for upholding the aspects of value, ideology in the empirical structure (legislative, legitimizing, positive and explicit) of the text.
تبلیغات
