واکاوی محتوایی و ساختاری مسئله رؤیت خدا در اشعار عطار نیشابوری (با رویکرد به آیات قرآنی و دیدگاه های کلامی معتزله و اشاعره)
آرشیو
چکیده
مسئله رؤیت خداوند از مسایل مهم کلامی و مورد اختلاف شدید فرقه های اسلامی، از جمله اشاعره با معتزله است. اشاعره رؤیت خداوند در روز قیامت را ممکن می دانند؛ در حالی که متکلمان معتزلی رؤیت خداوند را در دنیا و آخرت غیر ممکن دانسته اند. این مسئله به قدری مهم است که علاوه بر متکلمان، اغلب شاعران معتقد و منکر این مبحث کلامی نیز در ضمن اشعارشان اعتقاد و مسلک خود را در این باره تبیین نموده اند. عطار نیشابوری، از جمله شاعرانی است که در آثار خویش به مسئله رؤیت خداوند و بیان دیدگاه هایش در این موضوع پرداخته است. در این پژوهش سعی شده است با شیوه توصیفی - تحلیلی و با استناد به آیات قرآنی و دیدگاه های کلامی معتزله و اشاعره در دیوان اشعار و مثنوی های عطار با پرداختن به برخی از آرایه های ادبی، موضع کلامی این شاعر در ارتباط با مسئله رؤیت خدا آشکار گردد. نتایج این جستار حاکی از آن است که عطار به جلوه صفات حق و نه ذات وی باور دارد.Content and Structural Analysis of the Issue of Seeing God in Attar of Nishapur Poems (With an Approach to Quranic Verses and Theological Views of Mu'tazilites and Ash'arites)
The issue of seeing God is one of the most important theological issues and is strongly disputed by Islamic sects, including the Ash'arites and the Mu'tazilites. The Ash'arites consider it possible to see God on the Day of Judgment; While Mu'tazilite theologians have considered it impossible to see God in this world and the hereafter. This issue is so important that in addition to theologians, most of the poets who believe in this theological issue or are opposed to it have also expressed their beliefs and ideology in this regard in their poems. Attar of Nishapur is one of the poets who has addressed the issue of seeing God and expressing his views on this issue in his works. In this research, an attempt has been made to reveal the theological position of this poet regarding the issue of seeing God by analyzing some stylistic devices in Attar's poems and his Masnavi by using Quranic verses and theological views of Mu'tazilites and Ash'arites. The results of this study indicate that Attar believes in the manifestation of the attributes of God, not in seeing his essence.
تبلیغات
