تحلیل گفتمان ادبی خطبه حضرت زهرا (س) در برابر زنان مهاجرین و انصار
آرشیو
چکیده
به طور کلی گفتمان به بافت زبان در مراحل بالاتر از جمله اطلاق می شود. تحلیل گفتمان چگونگی شکل گیری معنا را در ارتباط با عوامل درون زبانی (زمینه متن) و برون زبانی (زمینه اجتماعی، فرهنگی و موقعیتی) بررسی می کند، به عبارت دیگر گفتمان، واکاوی معنا در بافت است. ادیب در گفتمان ادبی می کوشد با ایجاد تناسب میان عناصر زیباشناختی ادبی و بافت موقعیت به اقناع و اثرگذاری بر مخاطب بپردازد. خطبه حضرت زهرا3 در برابر زنان مهاجر و انصار یکی از مهم ترین خطبه های ایشان در باب دفاع از ولایت است که آن را در بستر بیماری ایراد فرمود. حضرت در این خطبه به منحرف شدن مردم از مسیر اصلی هدایت پرداخته که توسط پیامبر6 ترسیم شده بود و از حقایق فراموش شده پرده برمی دارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و از منظر گفتمان ادبی به بررسی ساختارهای مختلف خطبه بر اساس بافت موقعیتی و بافت متنی آن پرداخته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که موقعیت ایراد خطبه از قبیل سستی و غفلت مردم در دفاع از حق، عهد شکنی و نادیده گرفتن جایگاه حضرت علی7 در امر خلافت باعث شده است که ساختارهای مختلف خطبه صرفاً ابزاری برای زیباسازی متن نباشد و در زمینه تبیین حقایق و بیدارسازی وجدان های به خواب رفته به عنوان عنصری فعال عمل کند و در نهایت به هدف خطبه جامه تحقق بپوشاند که اقناع و اثرگذاری بر مخاطب می باشد.Literary Discourse Analysis of Fatimah Al-Zahra's Sermon in Front of Muhajirun and Ansar Women
In general, the context of language at stages higher than a sentence is called discourse. Discourse analysis examines how meaning is formed in relation to intralinguistic (contextual) and extralinguistic (social, cultural, and situational) factors; in other words, discourse is the analysis of meaning in context. In literary discourse, the author tries to persuade and influence the audience by creating a balance between the literary aesthetic elements and the context of the situation. Fatimah al-Zahra's sermon in front of Muhajirun and Ansar women is one of her most important sermons on defending the "Walayah", which she delivered during her illness. In this sermon, she refers to the deviation of the people from the main path of guidance, the path drawn by the Prophet, and reveals the forgotten truths. The present study has studied the different structures of this sermon based on the situational context and its textual context with the help of the descriptive-analytical method and from the perspective of literary discourse. The results show that the situation in which the sermon was delivered, such as the weakness and negligence of the people in defending the right, breaking the covenant, and ignoring the position of Imam Ali in the caliphate, has made the different structures of the sermon, not to play just as a tool to beautify the text, but to play as an active element in explaining the facts and awakening the dormant conscience and finally fulfill the sermon's purpose, which is persuasion and influence on the audience.
تبلیغات
