ماهیت کیفری انقلاب رنگی؛ جرم سیاسی یا بغی (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
انقلاب های رنگی یا مخملی از جمله ابزارهای جدید براندازی حکومت ها است. مقاله حاضر، به بررسی ماهیت کیفری این پدیده اجتماعی و ارزیابی انطباق عناوین جرم سیاسی و بغی بر آن پرداخته است. بازخوانی چیستی و شرایط پیدایی انقلاب رنگی و توجه به مؤلفه های جرم سیاسی، حاکی از تمایز ماهوی انقلاب رنگی از جرم سیاسی است. چنان که از نظرگاه قانون گذار، انطباق بغی بر انقلاب رنگی منتفی است. اما با توجه به ادله فقهی بغی، می توان گفت انقلاب رنگی، گونه ای از بغی است؛ زیرا آنچه مانعِ بغی انگاشتن انقلاب رنگی است، شرط مسلحانه بودن قیام، در جرم بغی است؛ در حالی که با بررسی مبانی جرم انگاری در بغی، چنین شرطی به عنوان شرطِ بغی قابل اثبات نیست و ادله ای چون معتبره بزنطی و سیره امیرالمؤمنین% در جنگ صفین، بیان گر آن است که خروج مسلحانه، شرط باغی شدن نیست؛ بلکه صرف اقدام عملی برای براندازی حکومت اسلامی یا محدود کردن گستره آن در صورتی که همراه با شرایط دیگر بغی باشد، سبب باغی شدن فرد است.الطبیعة الإجرامیّة للثّورة الملوّنة؛جریمة سیاسیّة أو بغی
الثورات الملوّنة أو المخملیّة هی من بین الأدوات الجدیدة للإطاحة بالحکومات. تبحث هذه المقالة فی الماهیّة و الطبیعة الإجرامیّة لهذه الظاهرة الاجتماعیّة و تقیّم مدی مطابقة عنوان الجرم السیاسیّ و البغی علیها. إعادة القرائة فی حقیقة الثورة الملوّنة و ظروف تکوّنها و مکوّنات الجرم السیاسی تشیر إلی التمییز الجوهری بین الثورة الملوّنة و الجرم السیاسی. من وجهة نظر القانون، عنوان البغی لاینطبق علی الثورة الملوّنة. لکن بالنظر إلی الأدلّة الفقهیّة للبغی یمکن القول بأنّ الثورة الملوّنة نوع من أنواع البغی. ما یحول دون اعتبار الثورة الملوّنة بغیاً هو اشتراط أن تکون القیام بالسلاح. بینما من خلال البحث فی مبانی عدّ العمل الإجرامیّ بغیاً یتبیّن أنه لا یمکن إثبات اشتراط استعمال السلاح فی البغی. أدلة مثل معتبرة بزنطی و سیرة أمیرالمؤمنین فی حرب صفین تدلّ علی أنّ الخروج بالسلاح لیس شرطاً فی البغی. بل إنّ مجرّد اتخاذ إجرائات عملیّة للإطاحة بالحکومة الإسلامیّة أو تحدید نطاقها إذا کان مصحوباً بشروط أخری للبغی، یجعل الشخص باغیاً فقهیاً.
تبلیغات
