نظریه ملاصدرا در روش فهم متشابهات قرآنی؛ از ایده پردازی تا عمل (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هر یک از مکاتب تفسیری برای فهم متشابهات قرآنی شیوه ای دارند. ملاصدرا پیش از طرح نظریه خود، روش های متداول بین سایر اندیشمندان را به دقت بررسی و ارزیابی می کند. او در حرکتی سلبی، روش تشبیهی ظاهرگرایان را به جهت نادیده گرفتن احکام عقل و بی توجهی به مقام قدس الهی نمی پذیرد و شیوه تنزیهی اهل اعتزال و فیلسوفان را که این گونه آیات را با کنار نهادن معنای ظاهری، به نحو بی ضابطه تأویل می کنند، بیش از روش اهل ظاهر مورد انتقاد قرار می دهد. وی با متکلمان اشعری که در برخی آیات به تشبیه و در برخی دیگر به تنزیه گرایش دارند نیز مخالفت می کند. وی سپس در حرکتی ایجابی روش راسخان در علم را معرفی می کند. در این روش پس از حذف خصوصیات مربوط به مصادیق عرفی و مادی، جان معنا استنباط می شود. به این ترتیب، ارواح معانی اموری چون قلم، دست، صورت و کرسی در مورد امور معقول و الهیاتی نیز ملاحظه می شود. از این رو اطلاق این نام ها برای اوصاف و افعال الهی به نحو حقیقت است. ملاصدرا افزون بر ایده پردازی، در عمل نیز با کمک نظریه خود توانسته است در موارد بسیاری بدون دست شستن از معنای ظاهری، تفسیری از آیات متشابه ارائه دهد. برای داوری درباره حرکت ملاصدرا در این مسیر، لازم است که نوع تأثیر اندیشه های عرفانی و فلسفی وی در تفسیر متشابهات، میزان توجه او به معنای ظاهری و نگاه داشت آن و مراجعه او به روایات مورد ارزیابی قرار گیرد. ملاحظه آثار صدرا نشان می دهد که وی برای فهم متشابهات، گاهی مطابق روش پیشنهادی خود عمل نکرده است.Mulla Sadra's Theory in the Method of Understanding Quranic Similarities; from Ideation to Action
Each school of interpretation has its own way of understanding Qur'anic similarities. Before formulating his theory, Mulla Sadra carefully examines and evaluates the common methods among other scholars. In a negative move, he does not accept the metaphorical method of the superficialists in order to ignore the rules of reason and disregard the status of the divine holiness, and he does not accept the method of purification of the people of Etzal and the philosophers who reject such verses by abandoning the apparent meaning. Discipline interprets more than the method of the apparent criticizes. Mulla Sadra believes that the method of the superficialists in keeping the meanings of the Qur'anic words is closer to the truth than the method of interpretation and purification of the second group. He also opposes Ash'arite theologians who tend to similize in some verses and purify in others. Sadr al-Muta'allehin then introduces the firm method in science in a positive move. In this method, the commentator, after removing the excesses and inferring the spirit of meaning, considers the Quranic interpretations to be a true expression and not a permissive one. In addition to ideation, Mulla Sadra, in practice, with the help of his thoughts and the theory of the spirit of meaning, has been able to provide interpretation of similar verses in many cases without losing the apparent meaning. To judge Mulla Sadra's movement in this direction, it is necessary to evaluate the effect of his mystical and philosophical thoughts on the interpretation of analogies, the extent of his attention to the apparent meaning and its maintenance, and his reference to narrations. Consideration of Sadra's works shows that he sometimes didn’t use this method to understand similarities.
تبلیغات
