از میان همه نویسندگان و شاعرانی که آثارشان جنبه تعلیمی و آموزشی دارد و طبیعتاً به سبب اندرزگونه بودنشان در دایره اخلاقیات قرار می گیرند، کسی به میزان سعدی نامبردار نیست، چندان که گلستان را کتابی مبتنی بر حکمت عملی و بوستان را چشمه فیاض نصایح حکمت آمیز دانسته اند. این دو کتاب، به خصوص گلستان از قدیم تا به امروز در مقاطع مختلف تحصیلی حتی در مکتب خانه ها به عنوان آثار ممتاز ادبی و اخلاقی تعلیم داده شده و می شوند.این آثار اگرچه دارای اندرزها و آموزه های ارزشمند می باشند؛ ولی برخی از آنها که تعدادشان هم کم نیست، چنان نیستندکه با روزگار نوسازگار باشند. از این رو می شود آنها را بر اساس معیارهای نوین اخلاقی و تربیتی در بوته نقد قرار داد؛ زیرا به قول شیخ اجل گرچه: «رفیق بر همه چیزی مقدم است؛» ولی وقتی پای نقدی منصفانه به میان می آید به گفته ارسطو ذکر حقیقت بر تعلقات قلبی فائق می آید.
