مطالعه تطبیقی علل و انگیزه های پدیده غلو از منظر قرآن کریم و عهدین (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از انحرافات مشترک و مشابه در حوزه ادیان آسمانی این است که با وجود هدایت های عقلانی و ارسال رسل و کتب الهی، انسان در گذر تاریخ به اسطوره سازی پرداخته و همت خود را معطوف به بزرگ نمایی از اشخاص، نمادهای دینی و اشیاء پیرامون خود نموده که در اصطلاح دینی به آن «غلو» گویند. ازآنجاکه عوامل فرهنگی و اجتماعی و اعتقادی متعددی در شکل گیری این پدیده دخیل بوده است، لذا هدف این نوشتار بررسی عوامل و زمینه های مشترک شکل گیری جریان غلو در عهدین و قرآن کریم می باشد. در این مقاله ابتدا به بیان تاریخچه، انگیزه و علل پیدایش غلو از منظر قرآن کریم و عهدین پرداخته شده و در ادامه، معیارهای مشترک شناخت غلو و اهداف مشترک مبارزه با غلو از منظر ادیان مذهبی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهند که از جمله معیارهای مشترک شناخت غلو از منظر ادیان آسمانی، انتساب ربوبیّت و الوهیت به غیر خدا و انتساب صفات اختصاصی خدا به غیر او به صورت مطلق است. اهداف مشترک مبارزه با غلو در ادیان آسمانی نیز عبارت است از آزادی از قید و بندهای خرافی و غیرعقلانی و تعیین محدوده و قلمرو تقدیس پیامبران که در این مقاله به تفصیل با ذکر شواهد و مثال، بیان شده است.