هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر جذب گردشگران درمانی در استان آذربایجان شرقی است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و جامعه آماری این تحقیق، مدیران و کارشناسان خبره در گردشگری سلامت و درمان بود. تعداد 10 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. عوامل جذب گردشگران درمانی عبارتند از: شاخص های هزینه، کیفیت، مقصد و زیرساخت های فنی و تخصصی. این شاخص ها ابتدا به تایید خبرگان و کارشناسان رسید، سپس با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره DEMATEL و ANP فازی، ماتریس ارتباطات درونی بین شاخص ها و اهمیت آنها مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحقیق بیانگر این است که از میان 24 شاخص شناسایی شده، تعداد 12 زیرشاخص به عنوان شاخص های موثر بر جذب گردشگران درمانی شناسایی و ارزیابی گردید. همچنین شاخص مربوط به مقصد دارای کمترین تاثیرگذاری و بیشترین تاثیرپذیری می باشد و تحت تاثیر سایر شاخص ها قرار دارد. نتایج نشان می دهد زیرشاخص های هزینه پایین درمان، مناسب بودن قیمت خدمات، هزینه های پایین سفر و حمل و نقل، هزینه پایین مراقبت های بهداشتی، هزینه پایین محل اقامت، اعتبار و شهرت پزشکان متخصص، توصیه اقوام و دوستان از کیفیت پزشکان، کیفیت بالای درمان، بازاریابی، تبلیغات و برند خدمات بهداشتی و درمانی منطقه، وجود امکانات برای مشاوره پزشکی با بیمار خارجی قبل و بعد از درمان، وجود استانداردهای بین المللی بیمارستان ها و مدرن بودن تجهیزات پزشکی منطقه، بیش از 60 درصد از وزن و اهمیت عوامل جذب گردشگران درمانی را دارا می باشند.
