در دهه های اخیر، پیش بینی و تشریح سیر تحول و تکامل توسعه مقصدهای گردشگری، موضوعی چالش برانگیز برای پژوهشگران حوزه گردشگری بوده است. اهمیت این موضوع در آن است که پیش بینی و تشریح این فرآیند، عملا امکان هدایت توسعه به سوی روندی مطلوب و نظام مند را ممکن می سازد. شناسایی عوامل تاثیرگذار بر توسعه مقصدها و تعیین و تبیین نحوه تعامل آن ها با یکدیگر، نقش مهمی در ادراک مناسب از فرآیند توسعه مقصدهای گردشگری و پیش بینی مراحل توسعه و تکامل آن ها خواهد داشت که در پژوهش های پیشین، کمتر به آن پرداخته شده است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل و عناصر تاثیرگذار بر توسعه و تکامل مقصدهای گردشگری و بررسی ارتباط بین آن ها است. این پژوهش، بر مبنای مخاطب پژوهش، بنیادین (نظری) و بر مبنای هدف، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شامل اساتید دانشگاهی و پژوهشگران رشته گردشگری بوده اند. روش گردآوری داده ها، آرشیوی و پیمایشی (مصاحبه) بوده است. برای نظرسنجی از خبرگان از مصاحبه پیمایشی در قالب ابزار پرسشنامه دیمتل و برای تجزیه و تحلیل داده ها در زمینه بررسی ارتباط و وابستگی بین عوامل موثر بر توسعه و تکامل مقصدهای گردشگری از تکنیک دیمتل خاکستری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که پنج عامل، نوع و فعالیت گردشگران، ظرفیت تحمل و محدودیت های رشد، تعداد گردشگران/ساکنان، رقابت و توسعه تسهیلات و خدمات، به ترتیب دارای بیشترین میزان اهمیت در فرآیند توسعه و تکامل مقصدهای گردشگری هستند. همچنین عامل سیاست ها و پشتیبانی دولت، دارای بیشترین تاثیر بر سایر عوامل بوده، و عوامل رقابت و توسعه زیرساخت ها و فناوری های نوین، بیشترین تاثیر را از سایر عوامل می پذیرند.
