بررسی عوامل بیولوژیک آسیب رسان به آثار موزه ای؛ نمونه مطالعاتی: آثار کاخ موزه نیاوران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

حفاظت پیشگیرانه در موزه ها شامل تمامی راهبردهایی است که روند تخریب آثار تاریخی فرهنگی را کنترل می کند و از آسیب رسیدن به آن ها جلوگیری می کند. قدم اول در این راه شناسایی آفات موزه ای است تا بتوان طبق آنْ برنامه مدیریت مقابله با آفات را در موزه ها به کار گرفت. هدف : هدف این پژوهش شناسایی آفاتی است که به کلکسیون های کاخ موزه نیاوران آسیب وارد می کنند و توصیه روش هایی برای پیشگیری از این آفات است. روش/ رویکرد پژوهش : در این پژوهش حشرات سه ساختمان کتاب خانه، کوشک احمدشاهی و کاخ صاحب قرانیه بررسی شدند. این بررسی به روش میدانی-آزمایشگاهی انجام شد. حشرات با استفاده از قلم مو و انواع تله ها از روی تمام وجوه اجناس موجود در ساختمان ها جمع آوری شدند. نمونه ها پس از بررسی در آزمایشگاه، شناسایی شدند. یافته ها و نتیجه گیری : حشرات کاخ موزه نیاوران به راسته های استطاله داران (Thysanura) (حشرات دارای پیوست در انتهای بدن)، سوسک های خانواده Dermestidae، Ptinidae، و پروانه های بید از خانواده Tineidae تعلق داشتند. برای تدوین برنامه مدیریت تلفیقی آفاتْ روش های کنونی کنترل آفات در کاخ موزه نیاوران ارزیابی شد و راهبردهای پیشگیرانه و برنامه های پایش ارائه شد؛ به گونه ای که کاربرد آفت کش ها آخرین راه حل باشد.