درآمدی بر مهم ترین ساختارهای فقهی سلوک محور و ناظر به علم حقوق در فقه امامیه (بررسی سه ساختار پیشنهادی علم فقه از شهید صدر)

چکیده

یکی از مباحث مهم فلسفه فقه، ساختار علم فقه است. نظریه ای که این مقاله درصدد اثبات آن است، این است که فقیهان متأخر (قرن 15قمری) از علم حقوق متأثر شده و بیشتر، ساختارهای فقهی ناظر به حقوق پیشنهاد کرده اند. برخی از ساختارها، ساختارهای ناظر به علم حقوق هستند که بر اساس روابط میان این دو علم تعبیه شده و سلوک محورند. تاکنون این ساختارها ارزیابی نشده اند و مزایا و کاستی های آنها مورد بررسی قرار نگرفته اند. دستاورد بحث از این دسته از ساختارها به تصویر کشیدن رویکرد جدید فقیهان به علم حقوق و نوع بهره گیری و تعامل فقه با حقوق در ساختار فقه است و نشان از نزدیک سازی ساختار فقه به ساختار حقوق دارد؛ امری که تا پیش از این دیده نمی شد. در این پژوهش با روش تحلیلی و انتقادی سه مورد از مهم ترین ساختارهای فقهی ناظر به علم حقوق بررسی و نقد می شوند که عبارتند از: ساختار شهید صدر، ساختار آیت الله هاشمی شاهرودی، ساختار آیت الله اراکی.