تحلیلی بر وضعیت حریم و چالش های آن در نواحی پیراشهری تهران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

آنچه موضوع برنامه ریزی برای حریم شهر تهران و حفاظت از این اراضی را ضروری می سازد، مسائل ناشی از رشد کلان شهر تهران، پیدایش و رشد شتابان سکونتگاه های پیرامونی در این محدوده است؛ به طوری که نوعی ناپایداری در ابعاد مختلف اجتماعی، مدیریتی، کالبدی در این پهنه پدیده آمد و حریم تهران را به مسئله ای محلی و ملی بدل ساخته است؛ بنابراین برنامه ریزی و مدیریت حفظ و صیانت حریم از ضرورت و اهمیت خاصی برخوردار است. هدف این مقاله، بررسی مسئله حریم و چالش های آن در ابعاد مختلف شهر تهران است. نوع تحقیق ازلحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. برای تجزیه وتحلیل یافته ها از روش های EDAS و WASPAS استفاده گردید. نتایج حاصل از روش EDAS نشان می دهد که عامل های مدیریتی، قوانین و مقررات و اقتصادی به ترتیب به عنوان مهم ترین چالش های راهبردی پیش روی حریم شهر تهران می باشد. در بخش شاخص ها نیز نتایج حاصل از مدل WASPASنشان می دهد که در بخش اقتصادی، پایین بودن توان اقتصادی ساکنان جهت هرگونه مشارکت اقتصادی؛ در بخش مدیریتی، عدم یکپارچگی مدیریت در نحوه استفاده از اراضی حریم؛ در بخش کالبدی، عدم استفاده بهینه از زمین های وقفی در حریم کلان شهر تهران ؛ در بخش قوانین و مقررات، فقدان قوانین منسجم و هماهنگ کننده برنامه ریزی، مدیریت و کنترل حریم؛ در بخش اجتماعی، بالا بودن آسیب های اجتماعی و در نهایت در بخش زیست محیطی، افزایش آلودگی آب وهوا و صوتی به عنوان مهم ترین چالش های راهبردی شناخته در وضع موجود حریم شهر تهران می باشد.