بازشناسی مذاکره سیاسی امام حسن (ع)؛ اصول گفتمان صلح (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

صلح امام حسن(ع) با معاویه، یکی از پرمناقشه ترین رویدادهای تاریخی است که برداشتهای مختلفی از آن، صورت گرفته است. عده ای آن را اقدامی عزتمندانه در مواجهه با مخالفان و از مقوله مذاکرات سیاسی حکیمانه می دانند که دارای اصول و ضوابطی معین است و برخی دیگر آن را اقدامی منفعلانه و از سر ضعف می پندارند. در این پژوهش، با تبیین معنا و مؤلفه های مذاکره سیاسی و مروری اجمالی بر ماجرای گفت وگوهای صلح امام حسن(ع) با معاویه، در بررسی تطبیقیِ شاخصه های مذاکره سیاسی با ویژگی ها و شرایط حاکم بر جریان این صلح، مشخص می گردد که این گفت وگوها، از نوع مذاکره سیاسی با مخالفان است و بر اساس اصول و ضوابطی خاص صورت گرفته است. این مطالعه، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، ضمن بررسی منابع معتبر تاریخی- رواییِ مرتبط با این جریان، مهم ترین اصول و ضوابط مذاکره امام حسن(ع) در صلح با معاویه را با لحاظ زمان، در قالب اصول «پیش از مذاکره»، «حین مذاکره» و «بعد از مذاکره» تقسیم و مورد بررسی و تبیین قرار می دهد.