جنبش کارگری و حزب توده در کارخانه نخ ریسی و نساجی خسروی خراسان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در سال 1316ش اولین و بزرگ ترین کارخانه نخ ریسی و نساجی شرق ایران با عنوان «شرکت نخ ریسی و نساجی خسروی خراسان» در مشهد راه اندازی شد. با تأسیس این کارخانه و اشتغال کارگران در این واحد صنعتی، زمینه تشکیل اجتماعات سیاسی کارگری در مشهد امکان پذیر شد. وقایع شهریور 1320ش و بازشدن فضای سیاسی موجب شد تا جنبش کارگری در مشهد ایجاد شود. وضعیت نابه سامان اقتصادی آن دوران در نقاط مختلف ازجمله مشهد باعث شد تا حزب توده از موقعیت استفاده کند و بر جنبش کارگری مسلط شود. این حزب با نفوذدادن اندیشه های خود بین کارگران و دادن آگاهی و آموزش به آن ها برای اعاده مطالباتشان، واکنش کارفرمایان را برانگیخت. هدف: بررسی نقش حزب توده در سازمان دهی به تشکل ها و اعتصاب ها در کارخانه نخ ریسی و نساجی خسروی و نحوه واکنش کارفرمایان و دستگاه حاکمه به این قبیل فعالیت ها. روش/ رویکرد پژوهش: این مقاله با روش تحلیل-تاریخی و با تکیه بر اسناد، و منابع کتاب خانه ای تدوین شده است. یافته ها و نتیجه گیری: گسترش فعالیت های شاخه کارگری حزب توده در کارخانه نخ ریسی و نساجی خسروی و درنتیجه مطالبات پی درپی کارگران سبب شد تا کارفرمایان سیاست هایی ازجمله ایجاد دسته جات مذهبی دربرابر توده ای ها و اخراج و تعلیق کارگران را اتخاذ کنند.