دیپلماسی حمایتی جمهوری اسلامی ایران در قبال جمهوری آذربایجان از سال ۱۹۹۱ تا سال 2020 میلادی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اشتراکات تاریخی، فرهنگی و مذهبی جمهوری آذربایجان با ایران باعث شده است که این همسایه شمالی همواره در کانون دیپلماسی حمایتی ایران قرار گیرد. بر این اساس این مقاله درصدد تبیین کمک های ایران به جمهوری آذربایجان و پاسخگویی به این دو پرسش اصلی است: گستره کمک های جمهوری اسلامی ایران به جمهوری آذربایجان پس از استقلال این کشور در سال ۱۹۹۱ تا سال 2020 میلادی چه ابعادی را شامل می شود؟ دلایل تلاش دولت و رسانه های جمهوری آذربایجان برای کتمان یا تقلیل سطوح کمک های ایران به جمهوری آذربایجان چیست؟ برای پاسخگویی به پرسش های پژوهش از چارچوب نظری دیپلماسی حمایتی و روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ایران حداقل در 21 حوزه مختلف ملی، دوجانبه، منطقه ای و بین المللی و در عرصه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، دفاعی، انرژی، توسعه ای و....به باکو کمک کرده است. کمک های مستقیم نظامی در مناقشه قراباغ و تأمین منابع انرژی مورد نیاز جمهوری خودمختار نخجوان از نمونه های این حمایت ها محسوب می شوند. اما علیرغم کمک های ایران، دولتمردان جمهوری آذربایجان تلاش کرده اند با ایجاد روایت های ساختگی و کتمان کمک های جمهوری اسلامی ایران، ایران را به عنوان تهدید امنیتی برای افکار عمومی در داخل و خارج از کشور آذربایجان نشان دهند.