طبقه بندی دانش در ایران دوره اسلامی و انعکاس علوم دقیقه در آن

چکیده

تقسیم بندی علوم با کار ارسطو در جهان دانش آغاز گردید و امروزه طبقه بندی علوم از مباحث مطرح فلسفهٔ علم است. تقسیم بندی علوم همواره مورد توجه دانشمندان جهان اسلام بوده است. در دوره میانه چشم انداز هر دانش با علوم دیگر روشن گردید و هندسه علوم در تمدن اسلامی مشخص گردید. فارابی فیلسوف مؤسس در طبقه بندی دقیق علوم به ویژه علوم دقیقه در جهان اسلام است. سده های دوم تا هفتم هجری قمری دوران شکوفایی علوم در سرزمین های اسلامی بود که به تبع آن علم یا فن طبقه بندی علوم سر برآورد و در مسیر رشد دانش نقش مهمی ایفا کرد. تقسیم بندی علوم در تمدن اسلامی پیوند با اداره و مدیریت جامعه داشته است. علوم دقیقه بخشی عمده از دانش ها را تشکیل می دهند و این علوم به گونه ای با ریاضیات ارتباط دارند. به علوم دقیقه از دو جنبه «نقش این علوم در سرزمین های اسلامی» و «تأثیرات آموزه های اسلامی بر این علوم» نگریسته می شود. در این تحقیق به مسئله علوم دقیقه در میان متفکران اسلامی تا سده هفتم و به مبانی نظری تقسیم بندی آن پرداخته شده است. روش پژوهش مقاله، کتابخانه ای است.