نقش چابهار و منطقه ویژه اقتصادی آن در توسعه سکونتگاه های پیراشهری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

امروزه مناطق آزاد به عنوان پدیده ای فراگیر و ابزاری برای تحقق راهبرد های توسعه موردتوجه قرارگرفته اند. هدف از ایجاد این گونه مناطق، فراهم کردن شرایط مناسب برای افزایش تولید، ایجاد اشتغال و رشد رفاه اقتصادی مناطق و روستا های پیراشهری می باشد. لذا هدف از پژوهش حاضر، اثرات جایگاه شهر چابهار با محوریت منطقه ویژه اقتصادی در توسعه اقتصادی و کالبدی-فیزیکی روستا های پیراشهری می باشد. روش تحقیق این پژوهش تحلیلی است. جمع آوری داده ها نیز به دو روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) صورت گرفته است. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از نرم افزارهای SPSS، Expert choice و مدل ELECTRE انجام گرفته است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد، شهر چابهار با محوریت (منطقه ویژه اقتصادی) بر توسعه اقتصادی و کالبدی روستا های پیراشهری با اطمینان 95 درصد ازلحاظ آماری اثرگذار می باشد. همچنین نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن با توجه به سطح معناداری 000/0، گویای رابطه معناداری بین توسعه اقتصادی-کالبدی روستا های پیراشهری و شهر چابهار با محوریت منطقه ویژه اقتصادی می باشد. در ادامه نیز یافته های حاصل از تعیین وزن شاخص ها با استفاده از روش نرم افزار Expert choice نشان داد، شاخص های اشتغال و درآمد با وزن به دست آمده 226/0، بالاترین رتبه و شاخص خدمات با وزن به دست آمده 053/0، پایین ترین رتبه را در توسعه اقتصادی و کالبدی روستا های پیراشهری داشته باشند. نتایج مدل ELECTRE نشان داد که در بین روستا های پیراشهری، روستا های تیس و مرادآباد بیشترین میزان تأثیر اقتصادی و کالبدی را از شهر چابهار با تأکید بر منطقه ویژه اقتصادی را به خود اختصاص داده اند