واکاوی فقهی قلمرو آیه تحریم اعانت بر اثم (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ازمیان ادله گوناگونی که حرمت اعانت براثم ویاری رساندن به انسان گناه کاربرای ارتکاب معصیت را به اثبات می ر سانند.اعم ازادله نقلی وعقلی، آیه شریفه: « وَ تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوی وَ لا تَعاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ » (المائده،2)دررأس آن ها قرار دارد،لیکن معنای"اعانت براثم"موردنظردرآیه شریفه وحکم آن ازاین نظر که آیا مراداعانت براثمی است که اوّلاًمقصوداعانت کننده باشد وثانیاً درعالم خارج تحقق یابد،یااین که اعانت می تواندبدون قصد،یابدون تحقق فعل مرتکب معصیت درعالم عینی نیزمحقق گردد،مورداختلاف میان فقیهان است،پس ازطرح وبررسی آرای مطرح دراین زمینه،این نظریّه به اثبات رسیده است که وجوددست کم دوعنصراساسی علم وآگاهی وقصدازضرویّات برای صدق این عنوان است،لیکن تحقق عینی فعل کمک شده ازشرایط الزامی برای صدق این معنابه شمارنمی آیدواین امکان وجودداردکه بدون تحقق خارجی فعل اعانت شده وصرفاًباوجودقصدآن را مصداق فعل حرام اعانت براثم بدانیم.